Formacja służby liturgicznej czerpie swoją inspirację z samej liturgii. Wprowadza w misterium zbawienia, dokonujące się pod osłoną znaków, a także uczy przeżywać liturgię jako źródło i szczyt całego życia chrześcijańskiego. Osoby posługujące w liturgii powinny być wzorem dla wszystkich, którzy służą Bogu i ludziom. To prawdziwi „słudzy Boga”. Pełnią Jego wolę przy ołtarzu i w całym swoim życiu.
Dyrektorium DSL, mówiąc o formacji służby liturgicznej, najczęściej odwołuje się do słów z listu św. Piotra Apostoła: „Służcie sobie nawzajem tym darem, jaki każdy z was otrzymał” (1 P 4,10). Słowa te określają istotne elementy formacji posługujących w liturgii. Zmierza ona do odkrywania powołania, do poznawania osobistych talentów i służenia nimi braciom w codzienności życia, a także w liturgii, która jest szczytem i źródłem życia chrześcijańskiego.
Fundamentem wieloletniego procesu wychowawczego jest słowo „służcie”. Chodzi o ewangeliczną postawę służenia Bogu i ludziom. Najdoskonalszy wzór takiej służby dał nam Chrystus, który nie przyszedł, aby Mu służono, lecz aby służyć (por. Mt 20,28). Wpatrujemy się również w Maryję, Służebnicę Pańską, która zawsze wiernie wypełniała wolę Boga. Jej „fiat” jest inspiracją i przykładem dla wszystkich członków Kościoła, a szczególnie dla tych, którzy siebie samych nazywają „sługami” („służba liturgiczna”). Kształtowanie postawy służby jest procesem trwającym przez całe życie. Ideał, dany nam przez Chrystusa, jest zaproszeniem do nieustannego przekraczania siebie, by coraz pełniej być w Nim i by On mógł być w nas.
Kolejny aspekt formacji służby liturgicznej zawarty jest w wezwaniu, aby służyć Bogu i ludziom tym darem, jaki każdy otrzymał. Wysiłek wychowawczy prowadzi do uznania, że posiadane talenty otrzymaliśmy od Boga, aby służyć nimi braciom. Szczytem tej służby jest spełnianie funkcji liturgicznych, a jej zwyczajną formą jest spełnianie na co dzień woli Ojca.
Te ogólne założenia formacji służby liturgicznej, opisane w Dyrektorium DSL, zostają rozwinięte w niniejszym opracowaniu. Jest to Program formacyjny, będący ważnym narzędziem pomocniczym dla wszystkich prowadzących formację osób posługujących w liturgii. Zawiera on szczegółowe propozycje tematów rekolekcji i spotkań w parafii przeznaczonych dla służby liturgicznej, począwszy od kandydata, aż do ustanowionego lektora i akolity oraz ceremoniarza i animatora liturgicznego. Dla wszystkich wezwanych do posługiwania w liturgii proponowane są trzy cykle formacyjne. Każdy z nich ma u podstaw odniesienie do Eucharystii. Cykl pierwszy, przeżywany z dziećmi, odsłania przed uczestnikami formacji misterium zbawienia, uobecniane przy ołtarzu, cykl drugi, przeżywany z gimnazjalistami, pomaga głębiej wniknąć w misterium słowa, a cykl trzeci, proponowany młodzieży i dorosłym, dopełnia tę drogę inicjacji proponując drogę jeszcze pełniejszego zjednoczenia z Jezusem, przeżywanego w sakramentalnej komunii i owocującego wypełnieniem potrójnego posłannictwa w świecie. Po tych trzech cyklach, przeznaczonych dla wszystkich jest jeszcze dalsza formacja, dotycząca niektórych członków służby liturgicznej, wezwanych przez Boga do szczególnych zadań.
Taki „eucharystyczny klucz” formacji służby liturgicznej pomaga lepiej zrozumieć prawdę, że chrześcijanin wzrasta przez udział w misterium, które jest uobecniane w Eucharystii, rozwijane w roku liturgicznym i przemieniające całe życie. W ten sposób liturgia, a szczególnie Eucharystia, staje się w życiu człowieka prawdziwie „szczytem, do którego zmierza cała jego działalność i równocześnie źródłem, z którego wypływa cała jego moc” (po. Kl 10).
Zgodnie z programem przedstawionym w niniejszym opracowaniu zostaną przygotowane podręczniki dla prowadzących zespoły służby liturgicznej na różnych etapach formacji, a także odpowiednie pomoce dla uczestników spotkań.