Konspekty zbiórek

Poziom wiekowy: ministranci młodsi

Rok formacji: pierwszy

Materiały przygotowane na kursie animatorów w diecezji gliwickiej.

Źródło: http://www.lso.gliwice.pl

 

I Służyć świętemu zgromadzeniu

 

  1. Temat: Funkcje w zgromadzeniu liturgicznym.

Autor: Adrian Waluga

Cel: Ministrantom przybliżamy idee gromadzenia się, budowania wspólnoty. Omawiamy trzy rodzaje funkcji liturgicznych. 1. Funkcje związane ze Słowem Bożym (np. lektor, psałterzysta). 2. Asystujących celebransowi ( np. akolita, diakon, ministranci różnych funkcji). 3. Usługujących ludowi wiernemu w odprawianiu celebracji (np. komentator, kantor, organista, zakrystianin).

L.p.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1.

Rozpoczęcie:

Przed modlitwą i po przywitaniu animator zapala świecę i mówi ,,światło Chrystusa''. Świecę zostawimy zapaloną przez całą zbiórkę gdyż ona przypomina nam o obecności Chrystusa. Przywitanie, modlitwa. (Animator rozpoczyna i może dać ministrantowi odczytać z książeczki hymn do Ducha Świętego)

 

Świecę i zapałki, Książeczka Droga do Nieba nr 595

2 min.

2.

Sprawy porządkowe:

Sprawdzenie obecności, ogłoszenia,

podsumowanie służby od ostatniej zbiórki.

 

Lista obecności,

kartka z informacjami do przekazania.

5 min.

3.

Wprowadzenie w  temat zbiórki:

Animator odczytuje fragment Pisma Świętego. Mt 18, 19-20    Animator omawia ogólny cel gromadzenia się na podstawie fragmentu.

Mówi: jak przeczytałem w fragmencie wspólnota tworzy się wtedy gdy spotykają się dwie osoby na modlitwie, lub więcej . Takim idealnym przykładem wspólnoty jest wspólnota ministrancka każdej parafii. To właśnie ministranci zbierają się na modlitwie w  kościele podczas każdej Mszy św., ale nie tylko podczas Mszy lecz zawsze gdy są oni razem na różnego rodzaju wyjazdach czy zbiórkach. Nawet Pan Jezus nie posyłał apostołów samych do miejscowości do, których chciał przybyć, lecz zawsze posyłał ich w parach. Każdy jest we wspólnocie potrzebny i ważny.

Wykład

Pismo Święte

Biblia Tysiąclecia

5  min.

4.

Zaproszeni goście:

Na zbiórkę zapraszamy lektora, diakona ( jeśli jest w parafii , a jeśli go nie ma to możemy zaprosić starszego ministranta) oraz zakrystianina  (zakrystiankę).

     

5.

Funkcje związane ze Słowem Bożym:

Pierwszy rodzaj funkcji to funkcje związane ze Słowem Bożym. Funkcję tę wykonują między innymi lektorzy i psałterzyści.

Lektorzy – odczytują podczas liturgii Słowo Boże z lekcjonarza, odczytują wezwania modlitwy powszechnej oraz mogą wnosić Ewangeliarz podczas uroczystych mszy świętych.

Psałterzyści – śpiewają tzw. psalm responsoryjny, czyli jeden z psalmów z Biblii, powiązany tematycznie z czytaniami i podzielony na zwrotki.

Służba lektorów i psałterzystów jest bardzo ważna i odpowiedzialna, dlatego muszą do niej przygotować się wcześniej podczas specjalnych kursów, a przed każda mszą świętą muszą dobrze opracować czytania. Miejscem, z którego odczytuje się czytania i psalmy jest ambona w prezbiterium.

Wykład . Prezentacja.

Lekcjonarz

5 min.

6.

Wywiad z lektorem:

O swojej służbie opowie Wam teraz nasz pierwszy zaproszony gość – lektor.

Animator oddaje głos pierwszemu gościowi. Po jego wypowiedzi dajemy czas na pytania od ministrantów.

Wywiad

 

5 min.

7.

Funkcje związane z usługiwaniem celebransowi:

Drugi rodzaj funkcji to funkcje związane z usługiwaniem celebransowi. Wykonują ją między innymi diakoni, akolici oraz ministranci różnych funkcji, czyli: ministranci ołtarza, światła, kadzidła, księgi, wody, mikrofonu, krzyża, welonu i inni.

Ministranci ołtarza – przynoszą do ołtarza dary ofiarne. Przynosi on kielich i daje go na ołtarz. Podaje również ampułki i lawaterz. Obmywa księdzu ręce. Pomaga on w rozdawaniu komunii, trzymając w  ręku patenę..

Ministranci światła – noszą świece podczas liturgii, np. w procesji wejścia lub podczas czytania Ewangelii.

Ministranci kadzidła – to zwykle dwaj ministranci. Jednego nazywamy turyferariuszem (służy z kadzielnicą), drugiego nazywamy nawikulariuszem (służy z łódką). Ich zadaniem jest pomoc podczas okadzania ołtarza, księdza czy ludu podczas mszy i nabożeństw.

Ministrant księgi – jest odpowiedzialny za przygotowanie ksiąg do mszy świętej. Przynosi on też mszał na ołtarz jak i podaje go kapłanowi w czasie liturgii.

Ministrant wody – podaje księdzu kociołek z wodą święconą podczas pokropienia ludzi lub błogosławienia różnych przedmiotów.

Ministranci welonu – służą podczas liturgii, której przewodniczy biskup. Mają wtedy ma na sobie welony, przez który trzymają insygnia biskupie

Ministrant krzyża – niesie krzyż w procesjach

Choraliści – ich głównym zadaniem jest śpiew i odpowiadanie na wezwania księdza. Mogą także dzwonić dzwonkami podczas liturgii.

Wykład.

Prezentacja.

Ampułki, kociołek z wodą święconą, mszał, krzyż, świece.

5 min.

8.

Wywiad z diakonem:

O swojej służbie opowie Wam teraz nasz drugi gość – diakon.

Animator oddaje głos gościowi. Po jego wypowiedzi dajemy czas na pytania od ministrantów.

Wywiad

 

5 min.

9.

Funkcje związane z usługiwaniem ludowi:

Trzeci rodzaj funkcji to funkcje związane z posługiwaniem ludowi w odpowiednim przeżywaniu liturgii. Funkcje tę pełnią między innymi komentator. kantor, organista oraz zakrystianin.

Komentator – za pomocą krótkich komentarzy objaśnia wiernym przebieg liturgii i przygotowuje ich do lepszego jej przeżycia.

Kantor – przygotowuje śpiewy do Mszy św., uzgadnia je z organistą.

Organista – gra na organach podczas Mszy św.

Zakrystianin -  jest odpowiedzialny za przygotowanie szat księdza i paramentów liturgicznych oraz przystrojenie ołtarza do Mszy św. Dba także o czystość  kościele.

Wykład. Prezentacja.

śpiewnik

5 min.

10.

Wywiad z zakrystianem:

O swojej służbie opowie Wam teraz nasz trzeci gość – zakrystianin.

Animator oddaje głos gościowi. Po jego wypowiedzi dajemy czas na pytania od ministrantów.

Wywiad

 

5 min.

11.

Zakończenie:

Modlitwa, zgaszenie świecy, podanie terminu następnego spotkania.

 

Książeczka Droga do nieba.

3 min.

  1. Temat: Ministranci w liturgii.

Autor: Adam Kuś

Cel spotkania: poznanie 3 zasad uczestniczenia w liturgii, o których mówi Konstytucja o liturgii (14), a  mianowicie: uczestnictwo świadome, czynne i owocne.

L.P

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1.

Rozpoczęcie:

Przywitanie i zachęta do wspólnej modlitwy.

Krótka modlitwa prowadzona przez animatora (Ojcze Nasz…, Zdrowaś Maryjo…, Chwała Ojcu… lub inne).

-

W razie potrzeby

Modlitewnik

„Droga do nieba”

2 min

2.

Sprawy porządkowe:

Sprawdzenie listy obecności

Przedstawienie innych bieżących ogłoszeń.

-

Aktualna lista

ministrantów

10 min

3.

Wprowadzenie do tematu zbiórki:

Napisanie na tablicy słów: powyżej „uczestnictwo", poniżej: „świadome”, „czynne”, „owocne” i krótkie ich wyjaśnienie:

Świadome - wiem co w danym momencie robię, zgodność myśli i zamiarów z czynami

Czynne - robię coś chętnie i jestem skupiony na tym co robię, np. słucham co mówi nauczycielka na lekcji i często podnoszę rękę, gdy zadaje pytania

Owocne - to co robię, przynosi mi konkretne korzyści (nie zawsze widoczne) np. gdy dobrze przygotuję się do sakramentu pokuty i wypełnię wszystkie jego warunki, Pan Jezus odpuści mi grzechy

Praca z tablicą

tablica

5 min

4.

Przedstawienie 3 podstawowych zasad uczestnictwa w liturgii:

Zadajmy pytanie ministrantom: Co rozumieją poprzez uczestnictwo świadome, czynne i owocne w liturgii? Prosimy, by się przez chwilę nad tym zastanowili, a następnie, ten kto wie podnosi rękę i do każdego wcześniej napisanego na tablicy wyrazu podaje swoje skojarzenie. Na tablicy powinny znaleźć się wszystkie wpisy, zarówno poprawne jak i błędne.

Gdy już będą napisane na tablicy wszystkie pomysły ministrantów, to stawiamy pytane, które wpisy według nich są niepoprawne oraz prosimy o wyjaśnienie, jak im się wydaje, dlaczego mogą być one błędne. Jeśli nie potrafią się wypowiedzieć, sam wyjaśniam na czym polega błąd i przekreślam dane skojarzenie.

Następnie prosimy by ministranci przepisali do zeszytu wszystkie poprawne wpisy znajdujące się na tablicy, wraz z krótkimi wyjaśnieniami.

Przykładowe wpisy:

Uczestnictwo świadome: rozumiem co dzieje się w trakcie Mszy, wiem co oznaczają wykonywane gesty i różne postawy liturgiczne, staram się zrozumieć co Bóg mówi do mnie w głoszonym Słowie, nie myślę o "niebieskich migdałach", jestem uważny, itp.;

Uczestnictwo czynne: wiem co w danym momencie się dzieje i jestem gotowy do działania poprzez np. śpiewanie pieśni, psalmu, czy aklamacji, słuchanie czytań i innych tekstów mszalnych, odpowiadanie księdzu, wykonywanie swych funkcji, itp.

Uczestnictwo owocne: to co przeżyłem, czego doświadczyłem w trakcie liturgii procentuje w moim życiu, daje mi pokój ducha, radość dziecka Bożego, przyjemność, że mogłem Bogu i moim bliskim służyć przy ołtarzu, itp.

„pajączek”,

„burza mózgów”,

Pogadanka,

Praca z tablicą

-

10 min

5.

Przeszkody w dobrze przeżytej liturgii:

Stawiamy ministrantom pytanie: Co przeszkadza nam, by dobrze przeżyć każdą liturgię, a zatem by uczestniczyć w niej świadomie, czynnie i by była ona dla nas owocna? Proszę ministrantów, by przypomnieli sobie jak się zachowują w trakcie Mszy św. i patrząc na to co zostało napisane na tablicy i co mają w zeszytach, po krótkim zastanowieniu się powiedzieli, jakie są największe przeszkody, by dobrze i owocnie przeżyć liturgię. Ministranci mówią np. o rozmowach w czasie Mszy św.,  rozkojarzeniach, gdy myślą o szkole, podwórku, czy komputerze, gdy nie rozumieją tego co robią na Mszy, co to oznacza, bo nie uważali na zbiórkach, gdy nie śpiewają z ludem wspólnie pieśni, gdy się wygłupiają, itp. Innym przykładem, o którym można wspomnieć może być to, gdy jeden ministrant pełni zbyt wiele funkcji, przez co nie może się skupić ani na modlitwie, ani na poprawności wykonywanej funkcji

Pogadanka

-

10 min

-

6.

Podsumowanie zbiórki:

Pytamy ministrantów co zapamiętali ze zbiórki. Prosimy, aby Ci, którzy chcą coś powiedzieć podnieśli rękę. Animator wskazuje osobę, która zawrze głos. Zachęcamy ministrantów do skupienia się na Mszy, uważnego słuchania Słowa Bożego, przez co lepiej będą mogli przeżyć liturgię oraz aby czynnie w niej uczestniczyli przez śpiewy, odpowiedzi i modlitwę, co w rezultacie pogłębi ich więź z Bogiem i otworzy serca na Jego dary. Takie właśnie uczestnictwo pozwoli na pełne i owocne przeżycie liturgii. Posługa przy ołtarzu nie będzie zatem tylko spełnianiem określonych funkcji ale przede wszystkim wewnętrznym przeżyciem liturgii, co pozwoli pogłębiać wiarę

-

-

5 min

7.

Zakończenie:

Podziękowanie animatora ministrantom za obecność na zbiórce i zachęta do obecności na kolejnych.

Przypomnienie o sprawach organizacyjnych.

Zachęcenie do wspólnej modlitwy.

Modlitwa na zakończenie prowadzona przez animatora lub przez osobę wyznaczoną przez animatora:

 

Ojcze nasz…, Pod Twoją obronę…, Chwała Ojcu…

Można użyć także zwrotów:

Św. Janie berchmansie

Módl się za nami

Św. Tarcysjuszu

Módl się za nami

Św. Dominiku Savio

Módl się za nami

-

W razie potrzeby

Modlitewnik

„Droga do nieba”

3 min

           
  1. Temat: Spotkanie z Panem

Autor: Łukasz Kluger

Cel: Dzieci będąc bliżej ołtarza pragną lepiej uczestniczyć we Mszy św. Ministranci spotykający się z Chrystusem w czasie mszy św. powinni czuć się odpowiedzialni za wiarę innych ludzi. Dlatego powinni zrobić wszystko, aby przez swój przykład, modlitwę, życzliwość dla innych, pomóc im w zbliżeniu się do Chrystusa

L.p.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1.

Rozpoczęcie:

Rozpoczęcie zbiórki modlitwą np. Ojcze nasz,  Zdrowaś Maryjo, Pod twoją obronę, chwała Ojcu.. Po modlitwie wzywamy wstawiennictwa patronów np. Dominika Savio. Można przeczytać też fragment ewangelii z przyszłej niedzieli.

 

Gdy czytany jest fragment z Pisma Świętego to pomocą jest lekcjonarz

2-4  min.

2.

Sprawy organizacyjne:

Sprawdzenie obecności na zbiórce, przekazanie informacji organizacyjnych, przegląd służby w danym tygodniu.

 

Lista obecności ministrantów, punktacja

10 min.

3.

Krótkie przypomnienie:

Sprawdzam zadając pytania ministrantom, co zapamiętali z ostatniej zbiórki.

   

3 min.

4.

Wstęp do zbiórki:

Na początku chciałbym wam przeczytać fragment ewangelii wg św. Mateusza. (Mt 5,14-17)

Po przeczytaniu fragmentu: Jak sądzicie do kogo były skierowane te słowa? Do kogo są porównywani apostołowie? Kim mają być dla nas?

 

Pismo Święte

3 min.

5.

Pojęcie słowa Apostoł:

Spróbujmy sobie teraz przypomnieć: Kim byli apostołowie? Co robili? Ilu ich było i co wam się kojarzy ze słowem apostoł?

Odpowiedzi ministrantów zapisuję na kartce lub tablicy.

Burza mózgów

Karta, mazaki lub tablica i marker

5 min.

6.

W jaki sposób ministrant może być apostołem:

Opowiadam dwa opowiadania o ministrantach dla porównania i wskazania dobrego przykładu młodszym ministrantom. Po czym pytam: Jak może wyglądać ich apostolstwo?

Czekam na odpowiedzi dzieci. Spośród wszystkich wypowiedzi powinny paść między innymi: pomoc w domu, wyniesienie śmieci, posprzątanie za mamę pokoju, umycie naczyń, wyjście z psem. Dzieci też muszą zwrócić uwagę na pomoc także w szkole: podarowanie komuś kanapki, pomoc w nauce.

Pytam dalej ministrantów czy tylko poprzez czyny spełniają apostolstwo? Czekam na odpowiedzi dotyczące dobrego słowa, języka i życzliwości. Pytam o jakie słowa chodzi. Dobrze, żeby dzieci pamiętały o zasadzie: Proszę, Dziękuje, Przepraszam. Przypominam, że niedopuszczalne jest, aby ministrant przeklinał i brzydko mówił o innych.

Ministrant jako osoba bliska ołtarza nie zapomina o apostolstwie wobec innych poprzez modlitwę. Modli się za swoich rodziców, nauczycieli, kolegów, a także i za swoich nieprzyjaciół.

Opowiadanie, dialog

Wydrukowane wcześniej opowiadania

15 min.

8.

Podsumowanie:

Dzisiaj poznaliśmy szczególne zadanie jakie mamy będąc ministrantami i uczniami Pana Jezusa. Jesteśmy światłością świata, dlatego musimy swoim przykładem i dobrymi uczynkami pokazywać, że jesteśmy ministrantami, nie tylko w kościele, ale przede wszystkim po za nim.

   

3 min.

9.

Modlitwa na zakończenie:

Z racji tego, że dzisiaj tematem było nasze apostolstwo, prośmy Pana Boga, żeby dodał na sił i pomógł nam być przykładem do naśladowania.

Panie Jezu Chryste,

Ty nakazałeś nam być „światłem dla świata” i „miastem położonym na wysokim wzgórzu”, aby ludzie widzieli dobre nasze uczynki i chwalili Ojca, który w niebie jest, prosimy Cię, pomóż nam być wiernymi naśladowcami Twymi, abyśmy jak najszybciej mogli się z Tobą spotkać w niebie. Amen.

Ojcze nasz.

Chwała Ojcu.

Św. Dominiku Savio - módl się za nami.

Króluj nam Chryste, zawsze i wszędzie.

   

2 min.

  1. Opowiadanie I – przykład pozytywny

Zbyszek stał z wszystkimi na przystanku. Wszyscy chłopcy z jego klasy jechali na mecz. Wielki finał rozgrywek międzyszkolnych w piłce nożnej. Drużyna, w której grał Zbyszek, miała wielkie szanse na zostanie mistrzem. Chłopcy byli podekscytowani, próbowali przewidzieć jak zagrają przeciwnicy, ustalić taktykę.. Dyskutowali zażarcie, nie dostrzegali, że ktoś oprócz nich stoi na przystanku. Zbyszek pozostał z tyłu. Jakoś tak intuicyjnie wyczuł, że nie powinien się pchać. Spostrzegł, że w całym tym zamieszaniu urwało się ucho od siatki starszej pani, która przez cały czas bacznie przyglądała się grupie chłopców. Posypały się pudełka, torebki, jakieś inne pakunki. Zbyszek był blisko, więc tylko schylił się, nie potrzebował nawet zrobić kroku. Podniósł leżące u jego nóg paczki obwiązane kolorową wstążką, podał je trochę zaskoczonej kobiecie.

- Proszę uważać- powiedział – Zaraz drugie się urwie.

- Dziękuje… Mógłbyś przez chwilę potrzymać całą siatkę? Mam tu gdzieś zapasową. Pomógł umieścić wszystko w nowej siatce. Kobieta przyjrzała mu się uważnie, gdy już wszystko było gotowe.

- Ja Cię chyba znam- powiedziała poważnie- Czy ty przypadkiem nie jesteś ministrantem?  Zbyszek poczuł, jak uszy robią mu się czerwone z zadowolenia i dumy.

- Tak, jestem

- Tak myślałam. Nawet gdybym cię nie widziała w kościele, to bym tak pomyślała. To widać. Zbyszek dopiero w tym momencie dostrzegł, że jego koledzy obserwują go i cos szepczą między sobą. Miny mieli jakieś niewyraźne…

  1. Opowiadanie II – przykład negatywny

 „Byłem zły: na siebie, na kolegów, na księdza, na.. wszystkich (…) Na religii ksiądz mnie zapytał- nie powiem co, wstydzę się- i nie umiałem. Zaraz kilku szepcze, a jeden z nich głośno: - Oo, ministrant!

            Widziałem, że księdzu było nieprzyjemnie. Ja się wstydziłem(…) Mało tego. Tomek splótł warkocze jakieś dziewczynie. Ona zaraz się poskarżyła. –Tomek!- ksiądz ostro go wywołał. Wstał, spuścił głowę, zaczerwienił się (…) ksiądz patrzył na niego nic nie mówiąc. Była dziwna cisza. Wydawało się, że przynajmniej w powietrzu było słychać: „ministrant”.

Czego od nas chcą?

Może byłbym zapomniał o tym wszystkim. Ale było takie „ale”- wieczorne nabożeństwo. Coś mnie podkusiło, żeby się grzebać w domu, iść wolno- i spóźnić się; siąść w ławce albo kręcić się po zakrystii. Właśnie dlatego, że nie chciałem zobaczyć się z księdzem. Akurat Adam rozpalał węgielki do kadzielnicy przed drzwiami zakrystii, na dworze. Razem z Jankiem zaczęliśmy mu przeszkadzać. Węgielki- wiadomo- są czarne. Janek mnie, a ja jego po twarzy czarnymi paluchami i gonitwa gotowa, żeby oddać każdemu, co mu się należy. Adam patrzył, podśmiechiwał się: chętnie by wilk do lasu…- skoczyłby za nami! Nie wiem, czy on jest poważniejszy, czy też potrafi się opanować- w każdym razie nie pobiegł za nami robił swoje. Przechodziła obok nas jakaś babcia idąca do kościoła. Przystanęła i patrzyła, a my- jak pies z kotem , i tu, i tam- biegamy za kościołem.

            -Tam nabożeństwo, a wy tu biegacie?? Koło kościoła?- Wy- najbliżsi ołtarza?

            Przecież nic złego nie robimy- Janek próbował się tłumaczyć. Ja spuściłem głowę i wróciłem do Adama. Znowu to samo! „Wy- najbliżsi”. Czemu prawie każdy ,i to wypomina? Warto, czy nie warto służyć? Jestem taki sam, jak każdy chłopak, a jednak moi koledzy i starsi uważają, że muszę być inny. Wtedy wszedł ksiądz. Nie zdążyłem się schować za mur. Musiał być chmurny, bo  zaraz mnie zagadnął:

            - Czy jest ci miło po dzisiejszej lekcji?

            - Nie

            - Mnie też nie. I jeszcze Komuś nie. Rozumiesz? Spuściłem głowę, jak przedtem Tomek.

            -Co ciebie pociągnęło do służby przy ołtarzu?

Myślałem chwilę przypomniało mi się:

- Gdy byłem mały- trochę dzwonki. - Chociaż nie tylko o to chodziło. Coś mnie ciągnęło…

            - Tak, tak- nie tylko. Nie coś, ale Ktoś cię ciągnął: wołał cię Pan Jezus. Ciebie i innych- on wybrał. Chłopcy o tym wszystkim dobrze wiedzą i przypominają o ministrant! To znaczy wybrany przez Chrystusa, taki młody apostoł, na razie pomocnik, jak ten chłopiec z rybami podczas cudownego rozmnożenia, pamiętasz? Wybrany jest najbliżej Jezusa. Oni wiedzą, jaka jest twoja godność i zadanie. A ty zdaje się, jeszcze tego nie pojąłeś? I poszedł…

  1. Temat: Niedziela – dzień Pański.

Autor: Mateusz Brózda

Cel:  Przybliżamy ministrantom jakich wydarzeń pamiątką jest niedziela i jak należy ją świętować w Kościele i w rodzinie.

L.p.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

czas

1.

Rozpoczęcie:

Przywitanie, np. K: Króluj nam Chryste, W: Zawsze i wszędzie. Modlitwa np. Znak krzyża, Pod Twoją obronę, święty x (np. patron parafii), módl się za nami.

------

------

1 min

2.

Sprawy porządkowe:

Sprawdzenie obecności, ogłoszenie niezbędnych wiadomości i nowinek.

------

Lista obecności, kalendarz liturgiczny

7 min

3.

Pojęcie słowa „święto”:

 Pytamy ministrantów jak rozumieją pojęcie słowa: „święto”. Następnie wysłuchujemy ich odpowiedzi, jeśli się nie pojawiają, zadajemy kolejne pytania pomocnicze, np. Czy rodzice są z nami w domu w czasie świąt, albo jak się ubieramy i czy odwiedzamy wtedy bliskich.

Kolejne pytanie dotyczy niedzieli. Zadając pytanie - z czym wam się kojarzy słowo „niedziela”? – oczekujemy na burzę mózgów a jeśli mamy możliwość użycia tablicy, tworzymy na niej słoneczko, którego promienie będą podpisane kolejno wymienianymi skojarzeniami. Po burzy mózgów podsumowujemy krótko niedzielę jako dzień wyjątkowy, wolny od pracy, szkoły,  czas na spotkanie
z Bogiem w kościele, rozmowę z rodzicami i bliskimi.

Rozmowa,

Burza mózgów

------

8 min

4.

Obowiązek świętowania niedzieli:

Uświadamiamy ministrantów o obowiązku świętowania Niedzieli. Wspominamy gdzie nakazy jej świętowania są zawarte, odczytujemy trzecie Przykazanie Boże i pierwsze przykazanie Kościelne jedno po drugim. Kolejnym naszym zadaniem będzie wyjaśnienie im, dlaczego niedziela jest dniem świętym.  Otóż Niedziela jest pamiątką największego cudu Wszechmocy Bożej – Zmartwychwstania. Ten cud sprawił, że Niedziela stała się dniem ważniejszym od Soboty, którą świętowaliśmy pierwotnie (można wyjaśnić, dlaczego sobota była świętowana -  po stworzeniu świata Pan Bóg odpoczął dnia siódmego, którym jest sobota i uczynił go świętym), bo tego dnia Pan Jezus oddał Swoje życie za życie wszystkich ludzi.

Wykład

Tekst trzeciego Przykazania Bożego oraz pierwszego przykazania kościelnego.

5 min

5.

Niedziela dniem świętym dla chrześcijan:

Rozważamy wszyscy razem w jaki sposób niedziela stała się dniem świętym dla chrześcijan? Każemy jednemu ze zgromadzonych przeczytać fragment z Ewangelii św. Jana. Pierwszego dnia tygodnia, jak określano niedzielę, uczniowie uświadamiają sobie, że dzisiaj Pan Jezus Zmartwychwstał. Następnie wyznaczamy drugiego ministranta do przeczytania fragmentu z Ewangelii według św. Mateusza, w którym niedziela określona została jako pierwszy dzień tygodnia. W tym fragmencie anioł przekazuje nam ważną prawdę, jaką jest Zmartwychwstanie Jezusa, który wcześniej został ukrzyżowany. Według wcześniejszego schematu wyznaczamy kogoś do przeczytania następnego fragmentu z Dziejów Apostolskich. Tutaj znowu pojawia się pierwszy dzień po szabacie, który to był regularnym dniem sprawowania Eucharystii, czyli odprawiania Mszy.

Praca z tekstem

Pismo święte - fragmenty

Dz 20,7-8

J 20,1-9

Mk 16,2-9

10 min

6.

Sposoby świętowania niedzieli:

 Zadajemy pytanie: Jak świętować niedzielę?

 Wysłuchujemy odpowiedzi i ewentualnie, jeśli są w błędzie, poprawiamy ich pamiętając, że Bóg chce, aby cały ten dzień był radosny. Żebyśmy odpoczęli od pracy. Dlatego w niedzielę rodzice nie idą do pracy, a dzieci do szkoły. Niedziela to czas na modlitwę, na Mszę św., rozrywkę, odwiedziny krewnych, znajomych, wypoczynek w kręgu rodziny, pełnienie dobrych uczynków.

Pewnie ktoś zauważy, że niektórzy mogą pracować w niedzielę, dlatego poruszamy ten temat w następnej kolejności. Pytamy jakie zawody mogą pracować i dlaczego. Są to np. lekarz, pielęgniarka, policjant, strażak – czyli zawody, które ratują życie.

Jakich czynności nie powinniśmy wykonywać w niedzielę? Sprzątanie, pranie, ciężka praca, zakupy. Dlaczego? Ponieważ utrudniają oddawanie Bogu czci, korzystanie z ważnego i niezbędnego odpoczynku duchowego i fizycznego oraz przeżywanie radości.

Rozmowa

------

7 min

7.

Podsumowanie:

W każdym tygodniu jest dzień, kiedy wszyscy świętujemy. W tym dniu najważniejsze jest to, że spotykamy się z Panem Jezusem w kościele. Ten dzień – to niedziela. Jest szczególnym dniem, pamiątką Zmartwychwstania Chrystusa, czyli wstania Jezusa z grobu jako żywa osoba. człowiek jest zobowiązany do świętowania, i oddania czci Bogu w tym dniu. Wynika to z trzeciego Przykazania Bożego oraz pierwszego przykazania Kościelnego. Niedziela jest ważniejsza od soboty – dnia, w którym Pan Bóg odpoczywał po stworzeniu świata. W niedzielę i inne dni święte nie wykonujemy prac ciężkich a nasi rodzice dodatkowo nie wykonują pracy zarobkowej.

Wykład

------

5  min

8.

Zakończenie:

Modlitwa (Dzięki Ci Boże za światło tej nauki, pragniemy, abyśmy nią oświeceni, mogli Cię zawsze wielbić i wolę Twoją wypełniać.

Przez Chrystusa, Pana naszego.  Amen.

------

------

2 min

  1. Temat: Czynny udział w Eucharystii – dialogi mszalne

Autor: Marek Miazgowicz

Cel: Czynny udział w Eucharystii to także odpowiedzi mszalne. Ministranci skupieni na wykonywaniu swych funkcji często nie zwracają uwagi na wielka rolę dialogów, odpowiedzi, śpiewu. Zapoznajemy ich z dialogami mszalnymi i aklamacjami. Umieją odpowiadać na wezwania celebransa

l.p.

Czynności

Metoda

Pomoce

Czas

1

Rozpoczęcie zbiórki modlitwą: Można zapalić świecę. Następnie wraz z ministrantami odmawiamy modlitwę np. Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo i Pod Twoją obronę. Po modlitwie wzywamy wstawiennictwa patrona ministrantów np. Św. Dominika Savio. Można przeczytać fragment pisma Świętego.

 

Pismo św.

Świeca (zapałki)

3 min

 2

Sprawy organizacyjne. Sprawdzam obecność na zbiórce, przekazuję informacje organizacyjne

 

Lista obecności

3 min

3

Krótko przypominam wiadomości poznane na ostatniej zbiórce.

Rozmowa

 

3 min

4

Dzielę ministrantów na grupy trzyosobowe, rozdaję im kartki i długopisy. Proszę aby napisali „Jak ministrant powinien zachowywać się na mszy świętej?” Pytanie to ma na celu pobudzenie ministrantów do myślenia, uświadomienie im, jak ważne jest właściwe zachowanie na mszy oraz czynne w niej uczestnictwo. Szczególnie oczekuję odpowiedzi związanych z tematem zbiórki np. „Ministrant powinien śpiewać pieśni”, „Powinien być skupiony” „Ministrant powinien odpowiadać na wezwania księdza”. Po wysłuchaniu co napisali ministranci, zapoznaję ministrantów z tematem zbiórki, mówię np. „Napisaliście, że ministrant powinien odpowiadać na wezwania księdza. Jest to bardzo ważne i świadczy o świadomym i pobożnym uczestnictwie w Eucharystii. Tym właśnie  zajmiemy się na dzisiejszej zbiórce.”

-Rozmowa

-Burza mózgów

-Praca w grupach

-Kartki

-Długopisy

6 min

5

Obrzędy wstępne

Rozdaję ministrantom książeczki „Droga do nieba”, w których zapisany jest przebieg mszy świętej. Rozdaję ministrantom pierwszą układankę w formie wyciętych karteczek z wypisanymi częściami obrzędów wstępnych. Proszę ich aby spróbowali ułożyć je chronologicznie. Następnie sprawdzam czy wykonali to zadanie poprawnie.

Omawiam obrzędy wstępne Eucharystii. Rozpoczynam od śpiewu na wejście. Po wejściu następuje pozdrowienie ołtarza i znak krzyża. Potem pozdrowienie ludu, którego są dwie formy. Na każdą z nich odpowiadamy „I z duchem twoim”. Później kapłan rozpoczyna jedną z czterech form aktów pokuty. Omawiam je wszystkie korzystając z modlitewnika. Jeśli została użyta I lub II forma aktu pokuty następuje „Wezwanie do Chrystusa Pana” („Kyrie”). Hymn „Gloria” występuje w święta i uroczystości liturgiczne. Obrzędy wstępne kończy kolekta na którą odpowiadamy „Amen”.

Ćwiczę z ministrantami dialogi obrzędów wstępnych. Wypowiadam kwestię kapłana, a ministranci odpowiadają.

Rozmowa

Praca z modlitewnikiem

Układanka

Ćwiczenie dialogów

 „Droga do nieba”

Układanki

5 min

6

Liturgia Słowa

Rozdaję ministrantom drugą układankę. Proszę ich, aby ułożyli części liturgii słowa w kolejności jakiej występują podczas mszy. Sprawdzam czy ułożyli je prawidłowo.

Omawiam liturgię słowa. Rozpoczyna się od I czytania. Lektor kończy je słowami „Oto słowo Boże”, na które odpowiadamy „Bogu niech będą dzięki”. Następnie psałterzysta wykonuje psalm, a lud powtarza refren po każdej zwrotce. W uroczystości występuje II czytanie które kończy się tak jak I czytanie. Śpiew przed Ewangelią to najczęściej „Alleluja”, który w okresie wielkiego postu zastępuje się innym śpiewem. Po nim kapłan pozdrawia lud przed Ewangelią, a po niej dodaje „Oto słowo Pańskie”, na które lud odpowiada „Chwała tobie Chryste”. W uroczystości Modlitwę powszechna poprzedza wyznanie wiary czyli „Credo” lub „Symbol Apostolski”. Kończąca liturgię słowa Modlitwa Wiernych składa się z kilku wezwań na które lud najczęściej odpowiada „Wysłuchaj nas Panie”.

Ćwiczę z ministrantami dialogi liturgii słowa. Wypowiadam kwestię kapłana bądź lektora, a ministranci odpowiadają.

Rozmowa

Praca z modlitewnikiem

Układanka

Ćwiczenie dialogów

„Droga do nieba”

Układanki

5 min

7

Liturgia Eucharystyczna

Rozdaję ministrantom trzecią układankę z częściami liturgii eucharystycznej. Sprawdzam, jak ministranci ją wykonali.

Omawiam kolejne części liturgii eucharystycznej. Podczas przygotowania darów najczęściej wykonuje się śpiew. Jednak gdy śpiewu nie ma lud na modlitwy celebransa odpowiada „Błogosławiony jesteś Boże teraz i na wieki”. Po obmyciu rąk, kapłan zwrócony do ludu mówi „Módlcie się, aby moją i waszą ofiarę przyjął Bóg Ojciec wszechmogący” na co my odpowiadamy „Niech Pan przyjmie ofiarę z rąk twoich…”. Po modlitwie nad darami lud odpowiada „Amen”. Modlitwę Eucharystyczną rozpoczyna prefacja. Jej pierwsza część jest zawsze stała i stanowi ją dialog kapłana z ludem. Odpowiadamy trzykrotnie po czym ksiądz zmawia modlitwę prefacyjną. Po niej następuje „Sanctus”. Po przeistoczeniu kapłan rozpoczyna jedną z czterech form aklamacji. Modlitwę Eucharystyczną kończy doksologia na którą odpowiadamy „Amen”. Kapłan rozpoczyna obrzędy komunii. Wszyscy odmawiają Modlitwę Pańską „Ojcze Nasz” Po niej kapłan odmawia modlitwę, na którą odpowiadamy „Bo twoje jest królestwo i potęga i chwała na wieki”. Po kolejnej modlitwie duchowny zwraca się do ludu słowami „Pokój Pański niech zawsze będzie z wami”, na co odpowiadamy „I z duchem twoim”. Po przekazaniu znaku pokoju wszyscy odmawiają „Agnus Dei” – „Baranku Boży”. Przed komunią świętą lud wyznaje skruchę słowami „Panie nie jestem godzien…”. Kapłan przed udzieleniem komunii mówi „Ciało Chrystusa”, a wierny odpowiada „Amen”.

Ćwiczę z ministrantami dialogi liturgii eucharystycznej. Wypowiadam kwestię kapłana, a ministranci odpowiadają.

Rozmowa

Praca z modlitewnikiem

Układanka

Ćwiczenie dialogów

„Droga do nieba”

Układanki

6 min

8

Obrzędy zakończenia

Rozdaję  czwartą układankę i sprawdzam jej wykonanie.

Omawiam obrzędy zakończenia. W czasie obrzędów zakończenia, kapłan pozdrawia, błogosławi i rozsyła lud. W okresie Wielkanocy do rozesłania dodaje radosne „Alleluja”. Procesji wyjścia towarzyszy śpiew.

Ćwiczę z ministrantami dialogi obrzędów zakończenia. Wypowiadam kwestię kapłana, a ministranci odpowiadają.

Rozmowa

Praca z modlitewnikiem

Układanka

Ćwiczenie dialogów

„Droga do nieba”

Układanki

4 min

9

Krzyżówka

Rozdaję ministrantom krzyżówki. Czekam aż je rozwiążą i sprawdzam je z nimi. Krzyżówka może, być przeprowadzona w formie konkursu. Warto wtedy przygotować nagrodę dla ministranta, który najszybciej wykona ją poprawnie.

Po przeanalizowaniu z ministrantami wszystkich dialogów mszy świętej, podsumowywuję zbiórkę. Jeszcze raz przypominam jak istotną rzeczą jest, aby każdy ministrant znał dialogi i śpiewy mszalne. Uświadamiam im, że chcąc w pełni uczestniczyć w Eucharystii należy w skupieniu modlić się (poprzez dialogi i śpiew). Odpowiadam na ewentualne pytania ministrantów dotyczące tematu zbiórki.

Konkurs (krzyżówka)

Krzyżówki

Długopisy

7 min

10

Modlitwa końcowa:

Zakończenie zbiórki modlitwą np. Ojcze nasz, Chwała Ojcu. Wzywamy wstawiennictwa patrona ministrantów Św. Stanisławie Kostka – módl się za nami. Króluj nam Chryste – Zawsze i wszędzie.

   

3 min

 

Pomoce*:

Układanka I – Obrzędy wstępne:

-Pieśń na wejście

-Wejście

-Pozdrowienie ołtarza

-Znak krzyża

-Pozdrowienie ludu

-Wprowadzenie do liturgii dnia

-Akt pokuty

-Kyrie

-Gloria

-Kolekta

Układanka II – Liturgia słowa:

-Pierwsze czytanie

-Psalm responsoryjny

-Drugie czytanie

-Aklamacja

-Ewangelia

-Homilia

-Credo

-Modlitwa powszechna

Układanka III – Liturgia eucharystyczna:

-Przygotowanie darów

-Modlitwa eucharystyczna

-Obrzędy Komunii Świętej

Układanka IV – Obrzędy zakończenia:

-Ogłoszenia

-Pozdrowienie kapłańskie

-Błogosławieństwo

-Rozesłanie.

-Zejście

Krzyżówka:

 

  1. Mszę rozpoczyna śpiew na…………
  2. Na końcu mszy kapłan mówi do ludu „ Idźcie w pokoju Chrystusa”. Jest to……..
  3. Słowa „Pan z wami” to ………………. ludu
  4. Inaczej Msza Święta
  5. Moment, podczas którego prawdziwie dokonuje się przemiana chleba i wina w Ciało i Krew Pańską.

Rozwiązanie:

*Pomoce należy wydrukować powycinać i rozdać ministrantom w odpowiednich momentach

  1. Temat: Służę przez to, że śpiewam.

Autor: Dominik Guzy

Cel: Zwracamy uwagę na znaczenie śpiewu w liturgii. Ukazujemy trzy podstawowe zadania śpiewu: serdeczniej wyraża modlitwę, jednoczy zgromadzonych, nadaje uroczysty charakter obrzędom. Dokonujemy klasyfikacji śpiewów na części stałe i zmienne. W sposób szczególny podkreślamy śpiew na wejście. Nie chodzi bowiem, aby „coś zaśpiewać”, ale aby pieśń na wejście spełniała zadania wyznaczone jej w dokumentach liturgicznych. Podobnie podkreślamy ważność pieśni na przygotowanie darów, komunię świętą, uwielbienie i zakończenie Eucharystii.

L.p.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1.

Rozpoczęcie:

Przywitanie zebranych.

Modlitwa wspólnym śpiewem pieśni „Króluj nam, Chryste”,Wezwanie Ducha Świętego w modlitwie przygotowanej przez wybranego na poprzednim spotkaniu ministranta/grupę ministrantów.

 

„Droga do nieba”

2 minuty

2.

Sprawy porządkowe:

Sprawdzenie obecności ministrantów

Omówienie spraw bieżących, planu służby; przypomnienie o nadchodzących świętach, uroczystościach, wspomnieniach obowiązkowych.

 

Lista obecności,

Kalendarz liturgiczny

8 minut

3.

Przypomnienie treści ostatniej zbiórki.

Krótkie omówienie.

 

3 minuty

4.

Wprowadzenie w tematykę zbiórki.

Dziś zajmiemy się znaczeniem śpiewu we Mszy Świętej i innych nabożeństwach; poznamy rolę i zadania śpiewu, a także podziału śpiewów liturgicznych”

Czym jest muzyka sakralna?

Pod pojęciem muzyki sakralnej rozumiemy tę muzykę, która powstała dla oddawania chwały Panu Bogu i odznacza się świętością, oraz doskonałością formy.”

Omówienie tematu i celu

Instrukcja Świętej Kongregacji Obrzędów

„Musicam Sacram”

3 minuty

5.

Trzy podstawowe zadania śpiewu.

Co daje nam wspólny śpiew?

Kto śpiewa, ten dwa razy się modli”, powiedział święty Augustyn, (śpiew serdeczniej wyraża modlitwę), to tak, jakbyśmy śpiewali sprzątając lub biorąc prysznic, po to, żeby nam to lepiej szło;

Czynność liturgiczna przybiera bardziej dostojną postać, gdy jest połączona ze śpiewem” napisano w Musicam Sacram (śpiew nadaje uroczysty charakter obrzędom), to tak, jakbyśmy śpiewali hymn przed meczem reprezentacji Polski w piłce nożnej, żeby pokazać, jak ważnym wydarzeniem jest mecz;

Napełniajcie się Duchem, przemawiając do siebie wzajemnie w psalmach i hymnach, i pieśniach pełnych Ducha, śpiewając i wysławiając Pana w waszych sercach”, pisał święty Paweł w Liście do Efezjan, (śpiew jednoczy zgromadzonych), to tak, jakbyśmy śpiewali komuś „sto lat” na urodzinach, aby razem złożyć mu życzenia;

Pogadanka; Pytania  o zadania śpiewu,

 cytaty stanowią podpowiedź;

„Musicam Sacram”;

Pismo Święte

6 minut

6.

Podział śpiewów – części stałe i zmienne

Losowanie numerów oraz odsłanianie nazw części zmiennych kryjących się pod nimi.

Omówienie wykresu narysowanego lub wydrukowanego wcześniej.

Części stałe:

·    Kyrie, czyli „Panie zmiłuj się nad nami”

·    Gloria, czyli „Chwała na wysokości Bogu”

·    Credo, czyli „Wierzę w Jednego Boga”, mimo, że zwykle recytowane, zalicza się do części stałych

·    Sanctus, czyli „Święty, Święty

·    Agnus Dei,  czyli „Baranku Boży”

Części zmienne:

·    śpiew na wejście

·    akt pokuty

·    psalm responsoryjny

·    sekwencja

·    aklamacja przed czytaniem Ewangelii

·    śpiew na przygotowanie darów

·    śpiew podczas rozdzielania Komunii Świętej

·    śpiew na uwielbienie

·    śpiew na rozesłanie

Losowanie numerów oraz odsłanianie nazw części zmiennych im odpowiada-
jących

Wydruk formatu A3 zawieszony na magnesach  z przedstawionym wykresem części stałych i zmiennych

Losy z numerami od 1 do 14

Kartki, które posłużą do zasłonięcia nazw części zmiennych.

5 minut

7.

Omówienie

Śpiew na wejście towarzyszy procesji do ołtarza księdzu i ministrantom. Wprowadza ona zgromadzonych w liturgię oraz rozpoczyna ją. Służy on budowaniu jedności ludzi zgromadzonych. Jeżeli nie zostanie wykonana pieśń na wejście, recytuje się antyfonę podaną w mszale. Pieśń na wejście powinna też wyrażać temat przewodni liturgii, który możemy zaczerpnąć z liturgii słowa, innych tekstów liturgicznych czy charakteru okresu liturgicznego. Teraz poszukamy odpowiedniej pieśni na wejście. Czy są jakieś propozycje? (spodziewana szybka propozycja ze strony ministrantów, jeżeli taka nie nastąpi należy coś zaproponować samemu).Śpiew wybranej pieśni.

Śpiew na przygotowanie darów trwa od zakończenia modlitwy powszechnej aż do momentu lavabo, czyli obmycia rąk przez księdza. Śpiew ten ma przygotować uczestników liturgii do ofiarowania się Bogu i bliźnim, czyli poprawnym wypełnieniu przykazań miłości. Powinno się wykonywać pieśni o Ofierze Chrystusa, ofiarowaniu siebie innym, miłości względem Boga i ludzi, a także nawiązujące do tematu liturgii czy okresu liturgicznego.

Śpiew podczas rozdzielania Komunii Świętej rozpoczyna się, gdy kapłan przyjmuje Najświętszy Sakrament, „ma wyrażać duchową jedność komunikujących poprzez zjednoczenie głosów, ukazywać radość serca i w pełniejszym świetle objawiać "wspólnotowy" charakter procesji zdążającej na przyjęcie Eucharystii.” (OWMR 86). Oznacza to, że pieśń ta łączy wszystkich, którzy przyjmują Komunię we wspólnej radości ze spotkania z Panem. Śpiew na procesję komunijną powinien traktować o jedności ludu Bożego w Chrystusie, radości o spotkaniu z Panem, może wyrażać temat liturgii lub paschalny charakter Komunii świętej. Jeżeli pieśń nie jest wykonywana, należy odczytać stosowną antyfonę, podaną w mszale. Może teraz poszukamy odpowiedniej pieśni na komunię? Czy są jakieś propozycje?(Spodziewana szybka propozycja ze strony ministrantów, jeżeli taka nie nastąpi należy coś zaproponować samemu).

Śpiew wybranej pieśni.

Śpiew na uwielbienie następuje po chwili milczenia po przyjęciu Komunii św., jego charakter jest pochwalny, należy unikać śpiewów medytacyjnych i adoracyjnych.

Śpiew na rozesłanie rozpoczyna się po błogosławieństwie, jego celem jest zachęcenie do niesienia doświadczenia spotkania z Panem w codziennym życiu, czyli do dzielenia się z ludźmi spotkanymi na naszej drodze tym, co przeżyliśmy podczas Mszy. Pieśń ta powinna traktować o głoszeniu Chrystusa w codzienności lub powrócić do tematu liturgii.

Omówienie po odsłonięciu wszystkich.

Przeszukanie Drogi do Nieba w poszukiwaniu odpowiedniej pieśni oraz zaśpiewanie 1 zwrotki.

OWMR 48, Droga do Nieba,

OWMR 86,

12 minut

8.

Inne części zmienne.

Oprócz pieśni istnieją też inne części zmienne, takie jak Akt Pokuty, który posiada różne wersje, a najbardziej znaną jest: „Spowiadam się Bogu…”. Psalm Responsoryjny wykonywany po I czytaniu. Aklamacja przed Ewangelią, czyli „Alleluja” lub inna aklamacja w okresie Wielkiego Postu oraz Sekwencja, którą możemy usłyszeć na przykład w Niedzielę Zmartwychwstania.

Krótki opis.

 

1 minuty

9.

Podsumowanie:

Dziś poznaliśmy znaczenie śpiewu w liturgii, dokonaliśmy jego podziału oraz nauczyliśmy się znaczenia poszczególnych części śpiewu w liturgii. Ministranci zazwyczaj nie śpiewają pieśni, a jeżeli już to robią, to nie posiadają tekstów pieśni, dlatego tak ważne jest noszenie modlitewnika, śpiewnika na Mszę oraz śpiewanie z niego.

   

2 minuta

10.

Zakończenie zbiórki.

Wyznaczenie osoby lub grupy do modlitwy rozpoczynającej następne spotkanie, przypomnienie terminu następnego spotkania, wspólna modlitwa śpiewem pieśni nawiązującej do okresu liturgicznego.

 

„Droga do nieba”

2 minuty

II Służyć zgromadzeniu znakiem obmycia i pokropienia

  1. Temat: Biblijna symbolika wody.

Autor: Radosław Gałkiewicz

Cel: Ministranci zapoznają się z biblijną symboliką wody w oparciu o modlitwę pobłogosławienia wody w czasie Liturgii Wigilii Paschalnej.

Lp.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1.

Rozpoczęcie:

Zbiórkę rozpoczynam od przywitania wszystkich przybyłych ministrantów. Następnie prowadzę modlitwę (można też wybrać ministranta, który ją poprowadzi).

-

Tekst modlitwy

2 minuty

2.

Sprawy porządkowe:

Sprawdzam listę obecności oraz przekazuję wszystkie niezbędne ogłoszenia.

-

-

10 minut

3.

Przypomnienie informacje z ostatniej zbiórki:

Pytam ministrantów o zagadnienia związane z poprzednią zbiórką, by sprawdzić, co zapamiętali.

Stawianie pytań

-

3 minuty

4.

Wprowadzenie do tematu:

Informuję ministrantów, że dziś zapoznam ich z biblijną symboliką wody.

-

-

1 minuta

5.

Pojęcie symbolu według ministrantów:

Pytam ministrantów, czy wiedzą, co to jest symbol. Czekam na ich odpowiedzi i zapisuję je, aby się nie powtarzały.

Przykłady odpowiedzi: oznaczenie, znak, rysunek, logo, przenośnia (metafora), coś dosłownego, bezpośredniego

Burza mózgów

Tablica lub brystol i marker

2 minuty

6.

Definicja symbolu:

Aby uporządkować ich wypowiedzi, czytam definicję symbolu (najlepiej niezbyt skomplikowaną), np.:

Symbol – ogólnie jest to zastąpienie jednego pojęcia innym (krótszym, bardziej wyrazistym lub najlepiej oddającym jego naturę). Symbole są pewnymi znakami umownymi, które w różnych kulturach mogą mieć różne znaczenia

Podaję też przykłady symboli, np.:

Symbol lwa oznacza nie tylko dany gatunek zwierzęcia, lecz często także siłę lub władzę, a wagę często kojarzy się ze sprawiedliwością.

Wykład

Definicja symbolu

2 minuty

7.

Symbolika wody:

Stawiam ministrantom pytania, z czym kojarzy Wam się woda oraz, co może ona symbolizować, a odpowiedzi zapisuje, by wszyscy je widzieli i nie powtarzali ich.

Przykładowe odpowiedzi:

Woda kojarzy się z pływaniem, myciem, piciem, czystością, odpoczynkiem, pragnieniem lub jego zaspokajaniem, deszczem, jesienią, morzem, rzeką;

Woda może symbolizować – czystość, życie, ochłodę, chrzest, cykliczność, naturę.

Stawianie pytań

Tablica lub brystol i marker

3 minuty

8.

Bajka o wodzie:

Opowiadam ministrantom bajkę o „Dobrej i złej wodzie”, po czym pytam, co w tej bajce symbolizuje woda?

Przykładowe odpowiedzi: woda symbolizuje nasze życie, zachowania, przekonania.

Wyjaśniam słuchaczom w sposób dokładny, czego symbolem w bajce jest woda oraz, jaki jest jej morał.

Przykładowy morał:

Należy dążyć do celu i nie przejmować się, że inni uznają to za szaleństwo. Jeśli mamy wybór: dopasować się do większości i grzeszyć lub być innym, ale sprawiedliwym, to lepiej wybrać drugą opcję.

Symbolika wody:

Woda symbolizuje nasze życie. Dobra woda oznacza życie zgodne z Wolą Bożą, a zła woda oznacza życie w grzechu.

Opowiadanie bajki, stawianie pytań

Tekst bajki

8 minut

9.

Treść modlitwy pobłogosławienia wody w czasie Liturgii Wigilii Paschalnej:

Rozdaje teksty modlitwy pobłogosławienia wody w czasie Liturgii Wigilii Paschalnej i proszę ministrantów, aby teksty te po cichu przeczytać (w zależność od  liczby osób mogą czytać samemu lub w grupach).

Praca z tekstem

Tekst modlitwy

5 minut

10.

Odczytanie sensu modlitwy:

Pytam ministrantów, jakie informacje o wodzie zawarte w tekście udało im się znaleźć, a ich odpowiedzi zapisuję, by się nie powtarzały.

Przykładowe odpowiedzi:

Woda ugasiła pragnienie, stała się symbolem miłosierdzia i nowego przymierza.

Stawianie pytań

Tablica lub brystol i marker

3 minuty

11.

Symbolika wody w modlitwie - wyjaśnienie:

Porządkuje i wyjaśniam, że woda symbolizuje Boże miłosierdzie (wyprowadzenie ludu z niewoli, ugaszenie pragnienia na pustyni), nowe przymierze (zapowiedź proroków), odrodzenie, oczyszczenie i umocnienie (chrzest Jezusa w Jordanie)

Wykład

-

3 minuty

12.

Zakończenie:

Czas na ewentualne sprawy okolicznościowe.

Przypominam też, że po zbiórce można podejść i usprawiedliwić nieobecność na swojej służbie.

Zbiórkę kończę modlitwą (najlepiej nawiązującą do symboliki wody).

Samodzielne układanie modlitw

-

3 minuty

„DOBRA I ZŁA WODA”

W pewnym kraju przewidywano nadejście strasznej tragedii. W wyniku trzęsienia ziemi miały zniknąć wszelkie źródła dobrej wody pitnej. W ich miejscu miały pojawić się źródła złej wody, której wypicie prowadziłoby do szaleństwa i obłędu. Pomimo licznych ostrzeżeń, prawie nikt nie przedsięwziął środków zapobiegawczych. Tylko jeden mężczyzna potraktował ostrzeżenia poważnie i w odpowiednim czasie zgromadził wysoko w górach zapasy wody pitnej. Trzęsienie ziemi nadeszło, zniszczyło całe zapasy dobrej wody. Nowa rzeczywiście okazała się skażoną. Nie brakło jednak tych, którzy, spragnieni, pili z tych źródeł. W kilka miesięcy po tragedii przezorny mężczyzna zszedł z gór do ludzi i przeraził się zastanym widokiem. Wszyscy, już pod wpływem złej wody, uznali go za obłąkanego szaleńca. Powrócił wtedy stroskany do siebie w góry, ciesząc się ze swej przezorności i z tego, że ma duże zapasy dobrej wody. Ale samotność mu dokuczała. Na tyle mocno, że za jakiś czas znów zszedł z gór w doliny. Ludność znów go odrzuciła. Przezorny mężczyzna, mając jednak dość już samotności, wylał całe swoje zapasy dobrej wody, wypił nowej – złej, i dołączył do szalonych ludzi.

  1. Temat: Woda w czasie Mszy św.

Autor: Krzysztof Matoszko

Cel: Ministranci wiedzą jaka jest symbolika obrzędu pokropienia wodą, w tym kontekście szerzej rozumieją konieczność pokuty i sakramentu pojednania.

L.p.

Przebieg Zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1.

Rozpoczęcie:

(w salce lub od razu w kościele)

Rozpoczynamy modlitwę Znakiem Krzyża a następnie odmawiamy jedną z modlitw: Ojcze Nasz, Zdrowaś Maryjo, Pod Twoją obronę.  Jeżeli jest taki zwyczaj to można zaśpiewać hymn ministrancki „Króluj nam Chryste”, można dodać też wezwanie wstawiennictwa św. Dominika Savio oraz własnych patronów. Modlitwę kończymy znakiem krzyża.

   

2 min.

2.

Sprawy organizacyjne:

·  Sprawdzenie listy obecności

·  Krótkie podsumowanie tygodniowej służby

·  Najważniejsze ogłoszenia dotyczące wspólnoty Liturgicznej Służby Ołtarza.

·  Przypominamy o ważnych wydarzeniach, które będziemy obchodzili w parafii.

 

Lista obecności, lista obecności na mszy świętej

4 min.

3.

Przypomnienie ostatniego spotkania:

Zadajemy ministrantom proste pytania dotyczące ostatniego tematu zbiórki.

Rozmowa, pytania, pogadanka

 

3 min.

4.

Wprowadzenie nowy temat:

- Jako wprowadzenie do zbiórki ministranci mają za zadanie rozwiązać krzyżówkę, która zawiera hasło: „aspersja”.

- Po rozwiązanej krzyżówce pytam się ich co wiedzą na temat pionowego hasła.

- Po wypowiedziach ministrantów animator wyjaśnia: „Aspersja to pokropienie wiernych wodą święconą. Aspersja jest przypom­nieniem naszego Chrztu”

praca indywidualna (krzyżówka), burza mózgów

Krzyżówka

5 min.

5.

Omówienie znaczenia symboliki pokropienia wodą w czasie Mszy św. oraz co zastępuje:

- Animator mówi: „zwyczaj pokropienia wiernych Wodą Święconą  narodził się we Frankonii ok. IX wieku. Już papież Piłus V wprowadził w swoim Mszale aspersje i do dnia dzisiejszego znajduje się we wszystkich Mszałach. Dziś aspersje może odbyć się w każda niedzielną Msze, jednak kiedyś aspersje mogła być dokonywana tylko przed sumą ”.

- Po krótkiej historii prowadzący zbiórkę pyta ministrantów: „A czy może wiecie w jakim momencie Mszy Świętej następuje aspersja?” Ministranci mają chwilę na zastanowienie a jeśli źle odpowiedzą bądź nie znają odpowiedzi wtedy animator tłumaczy: „Pokropienie wiernych następuje po Znaku Krzyża, pozdrowieniu wiernych przez księdza i ewentualnym wprowadzeniu.”

- Potem animator mówi: „Dobrze, jak już wiem co to jest aspersja, poznaliśmy jej krótką historię i wiemy kiedy następuje, to powiedźcie mi jakie przedmioty są potrzebne do Niej?” Oczekujemy od ministrantów odpowiedzi: „Kociołek (wtedy pokazujemy wcześniej przygotowany kociołek) i kropidło (znów pokazujemy wcześniej przygotowane kropidło)”.

Pogadanka, pokaz

Kociołek, kropidło

8 min.

6.

Pokazanie ministrantom jak poprawnie powinno pełnić funkcje ministranta wody w czasie Mszy Św.:

Animator pokazuje jak poprawnie powinna wyglądać funkcja ministranta wody w czasie Mszy św.:

- Jeżeli ksiądz będzie błogosławił wodę to kociołek możemy umieścić na stoliku obok księdza  albo (co jest częściej) sami trzymać go w ręce.

- po zakończeniu błogosławieństwa podajemy księdzu kropidło a następnie przybliżamy kociołek z wodą święconą tak aby ksiądz z łatwością mógł zamoczyć kropidło w wodzie święconej.

- jeżeli ksiądz podaje Ci od razu Wodę Święconą na kropidle to dotykamy go prawą ręką i wykonujemy znak krzyża.

- Idąc z księdzem przez kościół poprzedzasz go w odległości około 1-2 metrów, po prawej stronie i nie oglądasz się „za księdzem” ani także na ludzi zgromadzonych w kościele. Podczas poświęcenia trzeba uważać aby nie rozlać wody.

pokaz

Kociołek, kropidło

5 min.

7.

Ćwiczenia:

- Każdy po kolei pełni funkcje ministranta wody, animator pełni role księdza.

- Inni patrzą jak dana osoba ćwiczy

- Jak dana osoba skończy ćwiczenie, wszyscy wypowiadają się, co źle zrobiła lub co dobrze, na koniec animator podsumowuje wypowiedzi innych i mówi co należy poprawić.

ćwiczenia

Kociołek, kropidło

15 min.

8.

Zakończenie:

- krótko podsumowujemy, co powinniśmy wynieś z dzisiejszego spotkania

- podanie kolejnego terminu spotkania o ile termin jest ruchomy

-----------

-----------

2 min.

9.

Modlitwa:

- wspólna modlitwa w Kościele. Można ją skończyć np.: Chwała Ojcu, modlitwą do Ducha Świętego, itp.

-----------

-----------

1 min.

 

1.

   

A

d

w

e

n

t

 

2.

S

t

u

ł

a

 

3.

P

a

s

c

h

a

ł

 

4.

E

w

a

n

g

e

l

i

a

5.

o

R

n

a

t

 

6.

p

S

a

l

m

7.

k

o

n

f

e

s

J

o

n

a

ł

   

8.

m

o

n

s

t

r

A

n

c

j

a

PYTANIA:

  1. Okres roku liturgicznego poprzedzający Boże Narodzenie.
  2. Jest oznaką władzy kapłańskiej.
  3. Świeca symbolizująca Chrystusa Zmartwychwstałego.
  4. Stanowi najważniejszą cześć Liturgii Słowa.
  5. Wierzchnia szata księdza w czasie Mszy Świętej.
  6. Śpiew między czytaniami.
  7. Tradycyjne miejsce spowiedzi pokuty i pojednania.
  8. Naczynie liturgiczne, w którym wystawia się Ciało Chrystusa do adoracji.
  1. Temat : Sakrament chrztu św.

Autor: Marek Krain

Cel: Ministranci zapoznają się sakramentem chrztu świętego. Po tym spotkaniu wiedzą czym jest chrzest św,  jakie są jego skutki , dlaczego nadaje się imię dziecku, jakie są warunki udzielenia chrztu św, oraz obowiązki wypływające z jego przyjęcia. Umieją posługiwać do chrztu św w czasie Mszy św i poza nią. Znają symbolikę obrzędów dopełniających.

L.p

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1

Rozpoczęcie i modlitwa.

Przywitanie. Obracamy się w stronę ołtarza i klękamy.  Modlitwa do Ducha św, którą modlił się codziennie Jan Paweł ll:

Duchu św, proszę cie:

- O dar mądrości do lepszego poznawania Ciebie i Twoich doskonałości Bożych ,

- o dar rozumu do lepszego zrozumienia ducha tajemnic  wiary św,

- o dar umiejętności, abym w życiu kierował się  zasadami tejże wiary,

- o dar rady, abym we wszystkim u Ciebie szukał rady i u Ciebie ja zawsze znajdował

- o dar męstwa, aby żadna bojaźń ani względy ziemskie nie mogły mnie od Ciebie oderwać

- o dar pobożności, abym zawsze służył Twojemu Majestatowi z synowska miłością,

- o dar bojaźni Bożej, abym lękał się grzechu, który Ciebie, o Boże, obraza …

Święty Janie Berchmansie , módl się za nami. Amen.

 

Rozdanie kartek

z

modlitwami

2 min.

2

Sprawy organizacyjne.

Sprawdzamy obecność. Przypominamy o ważnych wydarzeniach które będziemy obchodzili w parafii

 

Lista obecności

8 min.

3

Wprowadzenie do tematu

Tematem naszej dzisiejszej zbiórki jest chrzest. Nauczymy się czym jest chrzest, jakie sa jego skutki, dlaczego nadaje się imię dziecku, a przede wszystkim nauczycie się służyć do Chrztu.

   

1 min.

4

Co to jest chrzest?

Czy ktoś, z  was widział jak udziela się chrztu? Jak myślicie czym on jest? Dzieci dzielą się swoimi myślami i wrażeniami. Po rożnych wypowiedziach należy im dopowiedzieć czym jest chrzest.

Chrzest jest początkiem życia chrześcijanina w Kościele. Zmazuje on grzech pierworodny i wszystkie grzechy przedtem popełnione. Przez jego przyjecie człowiek staje się dzieckiem Bożym. Chrzest jest bramą otwierającą dostęp do innych sakramentów.

Pogadanka

 

7 min.

5

Przebieg obrzędów chrztu:

Teraz przy pomocy naszych starszych kolegów zobaczycie jak się udziela chrztu, i jak ministranci służą podczas tego sakramentu. Pierwszą częścią obrzędów jest przyjęcie dziecka do wspólnoty Kościoła. Odbywa się to przy drzwiach kościoła lub przy chrzcielnicy. Ksiądz pyta rodziców i chrzestnych o imię dziecka, a potem ksiądz, rodzice i chrzestni kreślą na główce dziecka znak krzyża. To symbol, że odtąd dziecko staje się członkiem Kościoła.

Zadaniem ministrantów jest posługiwanie księdzu z mikrofonem i tekstem obrzędów.

Pokaz

Rytuał.

5 min.

6

Egzorcyzm

Po Liturgii Słowa ksiądz odmawia egzorcyzm, czyli modlitwę o odpuszczenie dziecku grzechu pierworodnego i uchronienie od wpływów szatana.

Panie, Boże wszechmogący, Ty posłałeś swojego jedynego Syna, aby człowieka poddanego niewoli grzechu obdarzyć wolnością Twoich dzieci, Ty wiesz, że to dziecko będzie narażone na pokusy tego świata i będzie musiało walczyć przeciwko zasadzkom szatana. Pokornie Cię prosimy, uwolnij je od zmazy grzechu pierworodnego mocą Męki i Zmartwychwstania Twojego Syna, umocnij Jego łaską i strzeż nieustannie na drodze życia. Przez Chrystusa Pana naszego.
Wszyscy: Amen.
A potem kładzie na główce dziecka dłoń. W tym czasie ministranci nie mają szczególnych zadań w służbie.

Pokaz.

Rytuał

3 min.

7

Liturgia sakramentu.

Teraz uważajcie. W tej części obrzędów potrzebna jest większa pomoc ministrantów. Ksiądz błogosławi wodę chrzcielną, a potem wszyscy wyrzekają się zła i składają w imieniu dziecka przyrzeczenia chrzcielne. A potem następuje najważniejsza część obrzędów. Ministrant podaje księdzu naczynie do polewania woda główki dziecka. Ksiądz trzy razy polewa głowę dziecka jednocześnie mówiąc: Janie, ja ciebie chrzczę w Imię Ojca i Syna i Ducha św.

Ministrant wyciera główkę dziecka i odbiera od księdza naczynie.

Imię nadaje się człowiekowi, aby podkreślić jego wyjątkowość i niepowtarzalność oraz wskazuje na bliska relacje z Bogiem.

Pokaz.

Rytuał, naczynia chrzcielne.

7 min.

8

Obrzędy wyjaśniające

Ministrant przynosi księdzu krzyżmo święte, którym namaszcza się głowę dziecka. W czasie tego obrzędu Kaplan mówi:

Bóg wszechmogący, Ojciec naszego Pana, Jezusa Chrystusa, który cię uwolnił od grzechu i odrodził z wody i z Ducha Świętego, On sam namaszcza ciebie krzyżmem zbawienia, abyś włączony(a) do ludu Bożego, wytrwał(a) w jedności z Chrystusem Kapłanem, Prorokiem i Królem na życie wieczne.
Obrzęd namaszczenia olejem krzyżma oznacza otwarcie na dary Ducha Świętego. Ministranci podają księdzu specjalne naczynie z olejem krzyżma, a potem podają watę do wytarcia palców.
Dalej następuje nałożenie na dziecku białej szaty do którego ksiądz zachęca słowami. Jest to symbolem: czystości duszy i odpuszczenia wszystkich grzechów.
Następnie zostaje zapalona od paschału świeca chrzcielna. Paschał symbolizuje Chrystusa obecnego wśród nas. Obrzęd odpalenia świecy od paschału pokazuje nam ze od Chrystusa zaczyna się nasza wiara Zapalić świecę chrzcielną może ojciec chrzestny, ministrant albo sam ksiądz.
Po wspólnie odmownej modlitwie Ojcze nasz. Ksiądz udziela wszystkim zgromadzonym błogosławieństwa i wraca z ministrantami do zakrystii.

Pokaz.

Rytuał, krzyżmo święte, paschał, świeca chrzcielna, biała szata.

8 min.

9

Zakończenie zbiórki:

Na zakończenie niech każdy z was przeżegna się woda z chrzcielnicy, jako przypomnienie, ze tu rozpoczęła się nasza wiara.

Każdy robi znak krzyża przy chrzcielnicy. Zajmują miejsca i wspólnie

odmawiamy 3 razy Chwała Ojcu.

   

4 min.

III Służyć zgromadzeniu głosem dzwonów

  1. Temat: Wołanie dzwonów.

Autor: Paweł Sosnowski

Cel: Ministranci poznają historię dzwonów oraz ich zadanie.

L.p.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

0.

Przygotowanie:

Musimy dowiedzieć się czy jest możliwość wejścia z grupką ministrantów na dzwonnicę. Gdy będzie taka możliwość należy wcześniej samemu pójść na nią i obejrzeć dzwony. Należy także dowiedzieć się parę informacji o dzwonach znajdujących się w parafii: imię, data odlania, czy jest umieszczony na nim jakiś cytat i co on oznacza itp.

Gdyby nie było możliwości zwiedzenia dzwonnicy można zrobić zdjęcia dzwonów, które przedstawimy na spotkaniu np. w formie prezentacji.

     

1.

Rozpoczęcie:

Zbiórkę rozpoczynamy dowolną modlitwą.

Następnie witamy wszystkich zgromadzonych.

   

1 min

2.

Sprawy organizacyjne:

Sprawdzenie obecność, przedstawienie ogłoszeń dotyczących bieżących spraw w parafii,  sprawdzenie obecności na służbie w tygodniu.

 

Lista obecności, przygotowane wcześniej ogłoszenia.

5 min

3.

Przypomnienie wiadomości z ostatniej zbiórki:

Pytamy ministrantów co zapamiętali z ostatniego spotkania.

Jeżeli mają z tym problem staramy się ich naprowadzić na główny cel minionego spotkania.

   

3 min

4.

Wycieczka na dzwonnice:

Idziemy z ministrantami na dzwonnicę. Pokazujemy im dzwony. Prosimy by przyjrzeli się uważnie wszystkim szczegółom, zwłaszcza różnym napisom i oznaczeniom, gdyż będzie nam to potrzebne w dalszej części zbiórki.

Podpowiedź: Na dzwonnicy może być dość ciemno! Najlepiej zaopatrzyć się w latarki.

Wycieczka

Latarki

 

5.

Wstęp:

Dla stworzenia dobrej atmosfery możemy się spytać jak im się podobał wycieczka na dzwonnicę.

Później przedstawiamy o czym będziemy mówić:

Tematem dzisiejszego spotkania będą dzwony. Dowiemy się o obrzędzie poświęcenia dzwonów, ale także do czego służą i co oznacza ich głos.”

Jeśli nie udało nam się przeprowadzić wycieczki na dzwonnicę pokazujemy uczestnikom spotkania wcześniej przygotowane zdjęcia.

Opowiadanie i prezentacja dzwonów.

Opcjonalnie: prezentacja multimedialna

Opcjonalnie: komputer, rzutnik, ekran.

1 min

6.

Legenda o dzwonach:

Po oglądnięciu dzwonów lub obejrzeniu zdjęć prowadzący mówi: „Na początku chciałbym abyście posłuchali krótkiej legendy o tym jak powstał pierwszy dzwon.”

Legenda: W Mieście Nola pod Rzymem żył biskup św. Paulin, który cieszył się wielką sławą ze względu na świętość życia. Kiedyś św. Paulin zachwycony pięknem krajobrazu swego miasta prosił Boga, aby mu objawił swoją obecność w „tym pięknym raju”. I wtedy usłyszał dźwięk dzwoneczków polnych kwiatów, które w niezliczonych ilościach porastały okoliczne łąki. Na wzór tego kwiatu polecił zrobić dzwon do swojego kościoła. Chciał w ten sposób zaznaczyć obecność Boga w głosie tego dzwonu.

Opowiadanie

 

4  min

7.

Do czego służą dzwony:

 „Jak myślicie do czego służą dzwony? Co ma oznaczać ich dźwięk?”

 (Poprawne odpowiedzi: wezwanie na modlitwę, wychwalanie Boga, głos Boży, oznajmienie radości, przestrzeganie przed złem.)

„Dzwony w naszych kościołach słyszymy codziennie o różnych porach. Ich głos ma symbolizować wołanie kościoła. Wzywają nas do spotkania z Bogiem tzn. na msze i nabożeństwa ale także mają nas zachęcić do czuwania i modlitwy np. na Anioł Pański o godzinie 12 czy Koronkę do Bożego miłosierdzia o 15. Ich dźwięk towarzyszy nam także w różnych okolicznościach życia, radosnych - takich jak śluby, ale i w czasie smutku i żałoby czyli podczas pogrzebów.”

Dyskusja

 

4  min

8.

Odczytanie symboli:

Macie okazję obejrzeć dokładnie z każdej strony nasze dzwony. Chciałbym abyście mi powiedzieli co szczególnego na nich zauważyliście.”

Gdy zamiast wycieczki będziemy pokazywać zdjęcia mówimy:

Mogliście na zdjęciach obejrzeć dokładnie dzwon. Chciałbym abyście mi powiedzieli co szczególnego na nim zauważyliście.”

(Poprawne odpowiedzi: Datę, napisy, cytaty, imię itp.)

Pytanie-odpowiedź

 

5 min

9.

Pierwszy symbol – imię:

„Dzwonom nadaje się imiona. Według przekonań dawnych pokoleń i zgodnie z przepisami liturgicznymi noszą cechy ludzkie. Uważa się je za ‘ewangelicznego kaznodzieję’, który swoim głosem pieczętuje treści głoszone w kościołach. Dzwonom nadaje się imiona świętych lub osób szczególnie zasłużonych wierze i Kościołowi, dlatego że wierni powinni słuchać ich głosu tak samo jak słuchali nauk i napomnień świętych patronów.”

Prezentacja symbolu i opowiadanie

 

3 min

10.

Drugi symbol – data:

 „Na dzwonach można także zauważyć rok. Mówi nam kiedy dany dzwon został odlany.”

Prezentacja symbolu i opowiadanie

 

1 min

11.

Trzeci symbol – cytat z Biblii lub myśl świętego:

„Znajdziemy również na nich cytat z Pisma świętego lub myśl świętego. Ma on nam towarzyszyć z każdym dźwiękiem dzwonów kościelnych."

Prezentacja symbolu i opowiadanie

 

1 min

12.

Poświęcenie dzwonów:

Gdy dzwony zostają poświęcone, otrzymują imię. Obrzędy przy poświęceniu dzwonów, zbliżone są bardzo do głównych obrzędów przy chrzcie świętym, dlatego mówi się na nie 'chrzest dzwonów’. Cały obrzęd możemy znaleźć w Agendzie Liturgicznej.

Tekst obrzędu pobłogosławienia dzwonów: Jaśnieje nam dziś radosny dzień, bo gromadzimy się, aby wielbić Boga za to, że możemy pobłogosławić nowe dzwony dla naszego kościoła. Dzwony mają ścisły związek z życiem ludu Bożego: ich dźwięk odmierza modlitwy, gromadzi lud na sprawowanie czynności liturgicznych, przypomina ważne wydarzenia, które napełniają radością lub bólem tę cząstkę Kościoła (to miasto) i poszczególnych wiernych. Niech pobożny udział w dzisiejszym obrzędzie uwrażliwi nas na głos dzwonów: ilekroć go usłyszymy, pamiętajmy, że jesteśmy jedną rodziną, która powinna się gromadzić, aby na zewnątrz okazywać swoje zjednoczenie w Chrystusie. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

Opowiadanie

 

3 min

13.

Sygnaturka:

„w bardzo starych kościołach można znaleźć małe dzwony które nazywane są sygnaturkami. Jest to zwykle najmniejszy dzwon w kościele, umieszczany w wieżyczce o tej samej nazwie, usytuowanej najczęściej nad prezbiterium. Ta lokalizacja wiąże się to z okresem średniowiecza  i pewną pobożną praktyką. Uważano, że człowiek nie jest godzien częstego przyjmowania Komunii świętej i w związku z tym praktykowano tzw. komunię duchową. Polegała ona na ‘wzrokowej’ adoracji hostii podnoszonej przez kapłana podczas Przeistoczenia. Takie momenty trwały zwykle bardzo długo. Towarzyszył im dźwięk sygnaturki. Był on znakiem dla pobożnych wiernych, nawet tych idących w danej chwili ulicą. Pozostałością po tej praktyce są też dzwonki, ewentualnie dźwięk gongu, używanych w kościele podczas Podniesienia.

W Polsce z sygnaturką wiążą się jeszcze inne zwyczaje. W czasie Mszy św. podczas czytania Ewangelii dzwoniono Sygnaturką by dać znak mieszkańcom, że w kościele jest czytane słowo Boże. Kodeks Prawa Kanonicznego zezwala też na użycie sygnaturki w celu poinformowania parafian o śmierci któregoś z jej członków.”

Opowiadanie

 

5 min

14.

Milczenie dzwonów:

„Jak myślicie czy jest taki okres w którym dzwony milczą przez jakiś czas?” (Poprawna odpowiedź: Dzwony milkną od oracji przed czytaniami w Wielki Czwartek aż do ‘Chwała na Wysokości’ w czasie Wigilii Paschalnej.)

„Dlaczego akurat w ten czas wszystkie dzwony milkną?” (Poprawna odpowiedź: Milczenie dzwonów ma symbolizować smutek i żałobę. Wywołuje to też podniosły nastrój który towarzyszy aż do Wigilii Paschalnej.)

Pytanie -odpowiedź

 

3 min

15.

Podsumowanie:

Kończąc spotkanie należy podsumować informacje. Prosimy, aby  ministranci odpowiedzieli na poniższe pytania:

1.      Jaka jest rola dzwonu?

2.      Jakie są symbole na dzwonach i co oznaczają?

3.      Jak inaczej nazywa się obrzęd poświęcenia dzwonów i dlaczego?

4.      Co to jest sygnaturka i do czego służyła?

Pytania

 

5 min

16.

Zadane domowe:

Bicie dzwonów najczęściej kojarzy się z wołaniem na „Anioł Pański”. Poproś ministrantów by nauczyli się tej modlitwy na następne spotkanie.

   

1 min

17.

Zakończenie:

Na koniec spotkania wraz z ministrantami pomódl się dziękując za spędzony miło czas.

Wspólna modlitwa

 

1 min

  1. Temat: Dzwonki i gong w liturgii

Autor: Paweł Walkowski

Cel:  ministranci zapoznają się z techniką dzwonienia w czasie Mszy św. i innych celebracji (procesje). Dzwon przy zakrystii, dzwonki i gong, kołatki. Ministranci umieją dzwonić w odpowiednich momentach Mszy św.

Lp.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1

Rozpoczęcie:

Przywitanie ministrantów, wspólna modlitwa np. Ojcze Nasz, Zdrowaś Maryjo, Chwała Ojcu. Można także użyć wezwań:

Św. Janie Berchmansie- patronie ministrantów- módl się za nami.

   

3 min

2

Sprawy porządkowe:

Sprawdzenie obecności, analiza poprzedniego tygodnia służb, Krótkie sprawy organizacyjne.

 

Lista obecności

3 min

3

Wprowadzenie do tematu dzisiejszej zbiórki:

Pytamy ministrantów po co są dzwonki, kołatki i gong  kiedy ich używamy, pokazanie dzwonków, oraz gongu.

Oczekiwane odpowiedzi:

- zwrócenie uwagi wiernych

- podczas Mszy św.- w trakcie przygotowania darów, zaraz przed przeistoczeniem gdy kapłan robi znak krzyża nad darami, po słowach Panie nie jestem godzien (po śpiewie Baranku Boży)

- dźwięk kołatek zwraca bardziej uwagę ludzi

- gongu używamy podczas przeistoczenia

- dzwonki przy zakrystii informują kiedy zaczyna się msza lub inne nabożeństwo.

- dzwonków nie używamy od Liturgii Wielkiego Czwartku (po hymnie Chwała na wysokości Bogu) aż do Liturgii Wielkiej Soboty(do tego samego śpiewu)

Pogadanka,  metoda słoneczka na tablicy

Tablica, kreda

5 min

4

Przejście do kościoła:

Przypomnienie ministrantom jak należy zachować się w kościele, oraz przejście do kościoła.

   

2 min

5

Prezentacja dzwonków przy zakrystii:

Pokazujemy ministrantom dzwonki przy zakrystii.

Należy powiedzieć ministrantom, że tych dzwonków używamy tylko w procesjach wejścia, zaznaczając że wyjątkiem jest tutaj liturgia Wielkopiątkowa, oraz że te dzwonki mają zwrócić uwagę ludzi, że rozpoczyna się Msza św., lub inne nabożeństwo.

Jeden z ministrantów pokazuje jak należy używać tych dzwonków.

 Próby dzwonienia przez ministrantów.

Praca z pomocami

Dzwonki przy zakrystii

5 min

6

Prezentacja dzwonków ołtarzowych:

Pokazujemy ministrantom dzwonki..

Omawiamy kiedy używamy dzwonków w trakcie mszy: podczas przygotowania darów, zaraz przed przeistoczeniem gdy kapłan robi znak krzyża nad darami, po słowach Panie nie jestem godzien (po śpiewie Baranku Boży), zaznaczamy że dzwonków nie używa się podczas Triduum Paschalnego – od Wielkiego  Czwartku po  hymnie Chwała na wysokości Bogu, aż do Wielkiej Soboty do tego samego hymnu.

Jeden z ministrantów pokazuje jak prawidłowo  ich używać

Próby dzwonienia przez ministrantów.

Praca z pomocami

Dzwonki

5 min

7

Prezentacja  gongu:

Pokazujemy ministrantom gong, omawiamy do czego służy gong, kiedy go używamy - podczas przeistoczenia, oraz kiedy nie używamy – tak samo jak dzwonków (od Wielkiego  Czwartku po  hymnie Chwała na wysokości Bogu, aż do Wielkiej Soboty do tego samego hymnu).

Prezentacja techniki dzwonienia- jakiej siły należy użyć, jakie odstępy należy zachować. (siła jest zależna od gongu, a sama technika- odstępy są zależne od parafii)

Próby uderzania w  gong przez ministrantów

Pogadanka, praca z pomocami

Gong

5 min

8

Prezentacja kołatek:

Pokazujemy kołatki,  omawiam kiedy ich używamy – Triduum Paschalne, kiedy już nie używamy dzwonków (od Wielkiego  Czwartku po  hymnie Chwała na wysokości Bogu, aż do Wielkiej Soboty do tego samego hymnu)

Prezentacja techniki używania kołatek.Próby użycia kołatek przez ministrantów.

Pogadanka, praca z pomocami

Kołatki

5 min

9

Inne nabożeństwa i sytuacje, gdy używamy dzwonków:

Pieśń pochwalna „Te Deum Laudamus”, pieśń „Magnificat” - dzwonienie techniką „na trzy”

Procesja na Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej - jeżeli jest wystarczająca ilość dzwonków i ministrantów dzwonimy na zmianę dwoma (najpierw dwójka ministrantów, następnie kolejna para) dzwonkami „na dwa”

Procesje na oktawę Bożego Ciała- w taki sam sposób jak punkt wyżej

Procesje z Najświętszym Sakramentem- w taki sam sposób jak punkt wyżej

Błogosławieństwo Najświętszym Sakramentem podczas nabożeństw - dzwonimy „na trzy w trakcie błogosławieństwa”

Pytania do ministrantów

 

10min

10

Zakończenie:

Podsumowanie, Modlitwa Chwała Ojcu, zaproszenie na kolejną zbiórkę

   

2 min

  1. Temat: Kształtowanie postawy punktualności i obowiązkowości.

Autor: Maciej Zaleski

Cel: Zwracamy uwagę ministrantom na konieczność przestrzegania zasady punktualności. Poznają sens odpowiednio wczesnego przychodzenia do zakrystii i na spotkania formacyjne. Przybliżamy im znaczenie punktualności w codziennych podejmowanych obowiązkach;

L.p.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1

Rozpoczęcie:

- przywitanie ministranckim zawołaniem: „Króluj nam Chryste”,

- zapalenie świecy,

- wspólna modlitwa: W imię Ojca, Pod Twoją obronę,

- wezwanie patrona ministrantów i parafii

(ministranci odpowiadają: „Módl się za nami”),

- zgaszenie świecy.

---

Świeca, zapalniczka

2 min.

2

Sprawy porządkowe:

- sprawdzenie obecności,

- omówienie spraw bieżących

(plan służby, nadchodzące święta, uroczystości),

- ogłoszenia dotyczące nadchodzącego tygodnia,

- omówienie bieżących spraw i problemów wspólnotowych.

---

Lista obecności, kalendarz liturgiczny

10 min.

3

Przypomnienie treści ostatniej zbiórki

Pogadanka

---

2 min.

4

Wprowadzenie do tematu spotkania:

Dzisiaj zajmiemy się tematem punktualności i obowiązkowości w służbie ministranckiej, a także w codziennym życiu.

- Co to jest punktualność?

(stosując metodę „burza mózgów”, uczestnicy próbują swoimi słowami określić pojęcie punktualności. Jeśli są dwie tablice to możemy na jednej zapisać najciekawsze odpowiedzi)

Pogadanka (Burza mózgów)

Tablica, kreda

2 min.

5

Czas w codziennym życiu:

(wśród odpowiedzi z pkt. 4 powinno znaleźć się wiele odpowiedzi dotyczących czasu, jeśli nie, animator powinien pomóc uczestnikom nawiązać do pojęcia czasu, zadając pytania, np. skąd wiemy że ktoś się spóźnił? Jak możemy to zmierzyć?, itp.)

- zadaję pytanie: co to jest czas?

(odpowiedzi uczestników zapisujemy na drugiej tablicy)

- nagranie: Dzieci wiedzą lepiej – Co to jest czas?

(jednocześnie proszę aby wsłuchiwali się szczególnie w te wypowiedzi, które poruszają temat punktualności)

Pogadanka, Nagranie

Tablica, kreda, odtwarzacz

10 min.

6

Znaczenie punktualności w naszym życiu:

- dlaczego punktualność jest taka ważna w życiu człowieka?

(należy zadać pytania pomocnicze:

- gdzie musimy być na czas? [szkoła, praca, autobus]

- co się stanie jeśli nie zdążymy do tych miejsc?

[np. nie zdążymy napisać sprawdzianu, odjedzie nam autobus, itp.]

Podsumowując wypowiedzi uczestników:

Punktualność w życiu każdego człowieka jest bardzo ważna, ponieważ:

- jest porządek w tym wszystkim co robimy,

- możemy zrobić więcej dzięki temu, że nie marnujemy czasu,

- człowiek się mniej denerwuje bo nie musi się spieszyć,

(inne odpowiedzi mogą zaproponować uczestnicy spotkania)

Pogadanka

---

9 min.

7

Znaczenie punktualności w służbie ministranckiej:

Służba ministrancka wiąże się często licznym obowiązkami, które każdy ministrant powinien starać się wykonywać jak najlepiej. Do tych obowiązków należą najczęściej: porządne i staranne ubranie się w strój liturgiczny, przygotowanie naczyń liturgicznych, w niektórych parafiach nie ma też kościelnego w związku z tym na ministrantach (szczególnie starszych) leży obowiązek przygotowania szat liturgicznych dla celebransa, zapalnie świec, lektorzy przygotowują przed liturgią czytania mszalne.

Żeby wszystkie te obowiązki dobrze wypełnić, o niczym nie zapomnieć, aby ludzie przychodzący do kościoła mogli spokojnie przeżyć liturgię każdy ministrant musi odpowiednio wcześniej przyjść, aby zdążyć wszystko przygotować.

Wykład

---

3 min.

8

Zasady punktualności w naszej parafii:

Każdemu ministrantowi rozdaje gazetkę (format A5) na której umieszczone są wszystkie informacje dotyczące spóźnień, nieobecności i zasad wedle których będą wyciągane konsekwencje od najbardziej nieobowiązkowych ministrantów.

Omówienie zasad:

a)  Ministranci powinni przychodzić na swoją służbę najpóźniej
15 minut przed rozpoczęciem liturgii. Przyjście późniejsze jest równoznaczne ze spóźnieniem;

b) Konsekwencją bezpośrednią wynikającą ze spóźnienia lektora na swoją służbę, jest zakaz wykonywania czytania Słowa Bożego
w trakcie danej służby;

c)  Trzy spóźnienia są zamieniane na jedną nieobecność nieusprawiedliwioną;

d) Spóźnienie zaznaczane jest na liście obecności miesięcznej znakiem: „S”.

Wykład

Folder
z regulaminem służby

4 min.

9

Podsumowanie:

Gdyby czas przestał istnieć – to tak jak mówiło to dziecko z nagrania – wszyscy byśmy pogłupieli. Czas jest bardzo ważny w naszym życiu i trzeba (niezależnie od tego ile mamy lat) uczyć się dobrze wykorzystywać czas. Jeśli nasz dzień będzie dobrze zaplanowany, jeśli wszystko będzie poukładane, wtedy na pewno będziemy punktualni i nie będziemy mieli problemów aby wywiązać się
z powierzonych nam zadań w bardzo odpowiedzialny sposób.

Wykład

---

1 min.

10

Zakończenie zbiórki:

- wspólna modlitwa: W imię Ojca, Ojcze nasz,

- wezwanie Świętego Michała Archanioła (ministranci odpowiadają: „Módl się za nami”),

- zakończenie ministranckim zawołaniem: „Króluj nam Chryste”.

---

---

2 min.

 

IV Służyć biskupowi i innym pasterzom

  1. Temat: Biskup i jego posługa w liturgii.

Autor: Tomasz Bazan

Cel: Ministranci poznają rolę i znaczenie biskupa w Kościele, dowiadują się o święceniach biskupich, poznają dodatkowe funkcje liturgiczne we Mszy Świętej, której przewodniczy biskup. Poznają historię diecezji, imiona biskupów, metropolię, imię metropolity i nazwy diecezji wchodzących w skład metropolii. Zwracamy uwagę na wymienienie imienia biskupa w Kanonie, zachęcamy do modlitwy za biskupów nie tylko w czasie Mszy Świętej.

L.p.

Przebiegzbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1.

Rozpoczęcie:

Witam Was wszystkich bardzo serdecznie na kolejnym naszym spotkaniu! Jak przystało na porządną, katolicką grupę spotkanie rozpoczniemy modlitwą. Niech w dniu dzisiejszym będzie to modlitwa – przyrzeczenie, które składaliście na początku waszej formacji. Niech  ich odnowienie przypomni Wam, o co prosiliście Pana Boga w tej ważnej chwili. A może powinniście poprosić Go o pomoc w gorliwym i sumiennym wypełnianiu obowiązków ministranckich..?                 

- Zapalenie świecy, przypominającej o obecności Ducha Świętego. Podczas zapalenia zdanie: „Światło Chrystusa”.

- Znak krzyża.

- Wszyscy razem:  Dziękując Chrystusowi Panu * za łaskę powołania ministranckiego, * przyrzekam święte czynności ministranta * wypełniać pobożnie, gorliwie i radośnie * na chwałę Bożą * i dla dobra wspólnoty parafialnej. *Święty Janie Berchmansie, * módl się za nami.* Amen.

 

Świeca

Przygotowane wcześniej kartki z tekstem przyrzeczenia

(wzięty z Agendy Liturgicznej Diecezji Opolskiej str. 373) 

3 min.

2.

Sprawy porządkowe:

- Sprawdzenie obecności

- Ogłoszenia

 

Lista obecności

5 min.

3.

Wprowadzenie do tematu zbiórki: (slajd pierwszy- drugi włącza się automatycznie)

Tematem dzisiejszego spotkania jest ks. Biskup I Jego funkcja w Kościele. Na początku chciałbym zapytać, czy wiecie kto to jest Biskup? /wypowiedzi/ Biskup to najwyższy święceniami członek hierarchii kościelnej, następca Apostołów, otrzymujący wraz z konsekracją biskupią (święceniami biskupimi) zadania uświęcania, nauczania i zarządzania. Biskup w zależności od posiadanej władzy, którą dał mu papież ma różne tytuły. Biskup nazywa się diecezjalnym gdy papież zlecił mu zarządzanie diecezją (ordynariusz). Aby pomóc w pracy duszpasterskiej biskupa diecezjalnego, może być powołany biskup pomocniczy. Każdy biskup po skończeniu wieku 75. lat  powinien przejść w stan spoczynku (emeryturę), stając się biskupem seniorem.

Dialog

+

Prezentacja

Przygotowany wcześniej laptop oraz rzutnik

8 min.

4.

Omówienie tematu:

Sakra biskupia

Aby zostać biskupem kapłan musi dostać sakrę biskupią. Sakra to święcenia biskupie, to trzeci i jak mówiłem wcześniej najwyższy stopień święceń. Sakry udziela inny biskup. Jednak nominację na biskupa dany kapłan może dostać tylko od papieża.

Wykład

 

2 min.

5.

Dodatkowe posługi: (slajd 3.)

Podczas liturgii, w której uczestniczy ksiądz biskup są przewidziane dodatkowe  posługi. Tymi posługami są ministrant: mitry i pastorału oraz ceremoniarz, czasami z swymi pomocnikami, czyli subceremoniarzami. (zdjęcie 1)Ministrant mitry i pastorału musi zawsze być w pobliżu ks. biskupa. Posługa ta wymaga dużo wytrwałości, ministranci ci muszą dużo stać w czasie Mszy świętej. Mają oni na sobie założony welon i trzymają insygnia biskupie. Potrzeba założenia przez nich welonu ukazuje, że insygnia biskupie są bardzo ważne i poza biskupem nikt nie jest godzien dotykać ich bezpośrednio dłońmi. Są oni potrzebni w czasie Mszy świętej z biskupem, ponieważ w czasie jej trwania biskup nie zawsze ma w ręku pastorał, czy na głowie mitrę, a czasami nawet ma ściągniętą piuskę, choć jej nie trzyma żaden specjalnie wyznaczony do tego ministrant. Więcej o tych posługach dowiecie się na następnym spotkaniu. A teraz jeszcze troszeczkę powiem wam o ceremoniarzu. (zdjęcie 2)Ceremoniarz i jego pomocnicy muszą  dbać o to, aby wszystko działo się w odpowiednim momencie, tak jak policjant kierujący ruchem na skrzyżowaniu, aby nie było wypadku. Tak i ceremoniarz dba o liturgię, aby nie popełniono błędu, ponieważ msze św., której celebruje biskup powinny być wzorem dla wszystkich innych. Ceremoniarz musi też w odpowiednich momentach odbierać i podawać biskupowi pastorał oraz ściągać i zakładać mitrę przez co współpracuje z ministrantami insygni.(zdjęcie 3.)

Prezentacja

Przygotowany wcześniej laptop oraz rzutnik

5 min.

6.

Historia diecezji i imiona biskupów: (slajd 4.)

A teraz troszeczkę historii o naszej diecezji. Nasza diecezja (Gliwicka) została ustanowiona (stworzona) 25 marca 1992 roku przez papieża Jana Pawła II (bullą- dokumentem papieskim- Totus Tuus Poloniae Populus). Diecezja gliwicka obejmuje niewielki  obszar w porównaniu do innych diecezji, np. diecezja opolska jest prawie 4 razy większa od naszej(2 250 km2). Z tego obszaru ponad połowa (61%) należała wcześniej do diecezji opolskiej, a część mniejsza (39%) do diecezji katowickiej. Nowo utworzona diecezja gliwicka liczyła początkowo 145 parafii, dziś nasza diecezja posiada 155 parafii. (zdjęcie 1)Jej patronami są święci Piotr i Paweł. Nasza diecezja posiada także dwie współpatronki: świętą Annę i Matkę Bożą Piekarską.

Mam do was kolejne pytanie. (slajd 5.)

Czy wiecie jakich mamy biskupów w naszej diecezji, jak się oni nazywają? /wypowiedzi/ Na teraźniejszą chwilę mamy trzech biskupów w naszej diecezji. Są to: biskup ordynariusz Jan Kopiec (zdjęcie 1), bp pomocniczy Gerard Kusz  (zdjęcie 2. i 3.)i bp senior Jan Wieczorek (zdjęcie 4.), który był pierwszym bp ordynariuszem naszej diecezji.  (zdjęcie 5. i 6.)

Po każdym zdjęciu proszę zrobić kilka sekund przerwy, aby ministranci dobrze je obejrzeli, poza zdjęciem 5. i 6.

Dialog

+

Prezentacja

Przygotowany wcześniej laptop oraz rzutnik

8 min.

7.

Metropolia i imię metropolity: (slajd 6.)

(zdjęcie 1)Nasza diecezja należy do metropolii- archidiecezji Katowickiej. Metropolia to teren złożony z kilku diecezji. W skład naszej metropolii wchodzą diecezje: Gliwicka, Opolska i Katowicka. Biskup zarządzający metropolią to arcybiskup, naszą zarządza arcybiskup Wiktor Skworc(zdjęcie 2.). Do słowa biskup dochodzi przedrostek arcy, ponieważ jest on przełożonym biskupów tejże archidiecezji.

Prezentacja

Przygotowany wcześniej laptop oraz rzutnik

3 min.

8.

Zakończenie tematu

Chciałbym, abyście zauważyli, że w mszy św. wspominamy imię biskupa. Przykładowo jeżeli jest jeden biskup pomocniczy, kapłan mówi: z naszym Biskupem N. i z Biskupem N. Gdy jest kilku biskupów pomocniczych: z naszym Biskupem N. i z jego Biskupami pomocniczymi. -Gdzie za N. wstawia się imię bp.-

Jeżeli jest mszał, prosimy, aby w miarę możliwości kilku chłopców odczytało po fragmentcie (wybrane wcześniej przez animatora) z pięciu modlitw eucharystycznych- moment, w którym jest wspomnienie biskupa.

Chciałbym także, abyście modlili się za biskupów. Za tych naszych, z naszej diecezji, ale i tych innych z całego świata. To bardzo ważne bo potrzebują oni czasami wiele wytrwałości, ale i muszą nieustannie podejmować trudne decyzje. Na dziś to wszystko. Teraz się pomodlimy, ale proszę, aby po modlitwie zostały osoby, które mają dziś usprawiedliwienia za ostatnie dwa tygodnie.

Czy macie jakieś pytania co do dzisiejszej zbiórki? /wypowiedzi/

(slajd 7.)

Praca z tekstem

Przygotowane wcześniej karteczki

+

odpowiednio przygotowany wcześniej

Mszał rzymski

8 min.

9.

Modlitwa na zakończenie

Jako, iż przed chwilą zachęcałem was do modlitwy za biskupów, na zakończenie dzisiejszej zbiórki pomodlimy się za nich modlitwą, którą macie na karteczkach danych wam wcześniej. Możecie się nią modlić także w domu.

- Znak krzyża.

-Wszyscy razem:

Jezu błagamy Cię teraz szczególnie za naszych biskupów. Pociągnij ich za Sobą do końca! Daj im światło Ducha Świętego potrzebne do rozwiązywania najważniejszych spraw naszego Kościoła. Daj im miłość, siłę, delikatność, ale i zdecydowanie przy podejmowaniu najtrudniejszych decyzji. Daj nam wszystkim, duchownym i świeckim łaskę posłuszeństwa wobec nich. Daj łaskę współpracy bez lęku, w prawdzie i miłości. Amen.

-Zgaszenie świecy, podczas tej czynności dialog „Światło Chrystusa niech pozostanie wśród nas”

 

Świeca

oraz przygotowane wcześniej karteczki

3       min.

  1. Temat: Mitra, pastorał i inne insygnia biskupie

Autor: Zbigniew Śniechota

Cel: Ministranci poznają symbolikę mity i pastorału. Dowiadują się więcej na temat pierścienia, pektorału, paliusza. Ponadto ministranci uczą się poprawnego wykonywania funkcji ministranta mitry i pastorału.

L.p.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1.

Rozpoczęcie:

Przywitanie, zapalenie świecy, uroczyste odczytanie fragmentu z Pisma Świętego (J 10, 1-9), modlitwa: Duchu Święty, który…

 

świeca,  zapałki, Pismo Święte,

3 min.

2.

Sprawy porządkowe:

Sprawdzenie obecności, ogłoszenia.

 

lista obecności

6 min.

3.

Wprowadzenie w zagadnienie:

Rozdaję uczestnikom zbiórki krzyżówkę. Proszę, aby ministranci rozwiązali ją i odgadli hasło.

Krzyżówka

arkusze z krzyżówką

3 min.

4.

Wyjaśnienie słowa insygnia przez ministrantów:

Proszę ochotnika, aby przeczytał hasło krzyżówki. Pytam uczestników co oznacza słowo INSYGNIA, które jest rozwiązaniem krzyżówki. Pozwalam na udzielanie odpowiedzi przez ministrantów.

Jarmark pomysłów

 

2 min.

5.

Słownikowe wyjaśnienie słowa insygnia:

Sprawdźmy w takim razie co na temat słowa INSYGNIA mówi nam słownik wyrazów obcych. Ochotnik odnajduję słowo insygnia w słowniku i przedstawia definicję tego słowa uczestnikom.  INSYGNIA <łac. insygnia> oznaki godności, władzy, stanu lub urzędu, np. i. królewskie: korona, berło, i jabłko; papieskie: tiara i klucze; biskupie: mitra i pastorał.

Praca z tekstem

Słownik wyrazów obcych

2 min.

6.

Rozróżnienie insygniów władzy świeckiej i kościelnej:

Pytam ministrantów po czym poznajemy, że ktoś jest królem? (oczekiwana odpowiedź: posiada koronę, berło, jabłko, zasiada na tronie). Wskazuję, że to są insygnia władzy świeckiej. Istnieją także insygnia władzy kościelnej. Pasterzami poszczególnych Kościołów lokalnych są Biskupi diecezjalni. Teraz pytam po czym poznać,  że ktoś jest biskupem? (oczekiwana odpowiedź: sutanna koloru fioletowego, fioletowy pas, mitra, pastorał, pierścień, pektorał, paliusz, piuska fioletowa).

Jarmark pomysłów

 

3 min.

7.

Prezentacja stroju duchownego duchowieństwa diecezjalnego:

Prezentuję za pomocą rzutnika wizerunki przedstawiające postać biskupa diecezjalnego i księdza wikarego. Pytam ministrantów co odróżnia te osoby duchowne od siebie? (oczekiwana odpowiedź: fioletowa sutanna, pas, pierścień, pektorał, piuska fioletowa).

Prezentacja multimedialna

rzutnik, komputer, ekran, wskaźnik, prezentacja

2 min.

8.

Omówienie insygniów biskupich:

Omawiam poszczególne insygnia biskupie ukazując ich zdjęcia za pomocą prezentacji multimedialnej.

Mitra
Powstanie mitry posiada długą historię. Jest ona uroczystym nakryciem głowy biskupa. Składa się ona z dwóch trójkątów połączonych opaską, z dwiema wiszącymi z tyłu taśmami. Jako liturgiczne nakrycie głowy mitra wspominana jest w XI w. Jej używanie upowszechniło się od połowy XII wieku. Stając się strojem liturgicznym, mitra posiadała różne formy i zdobienia.

Ciekawostka: Tiarapapieska korona, składająca się z trzech diademów (z tego powodu zwana też w łac. triregnum), wysadzana kamieniami szlachetnymi i perłami, ozdobiona na szczycie małym krzyżem. W tej formie używana od przełomu XIII/XIV wieku aż do 1965 roku, czyli do pontyfikatu Pawła VI, który przekazał ją na cele charytatywne. Tiara widnieje nadal w godle Watykanu. Benedykt XVI jako pierwszy papież wycofał ją jednak z herbu papieskiego (zastąpił ją mitrą).

Pastorał
Ma swoją prehistorię. Jego prototypu można szukać w starożytności, w lasce służącej do podpierania się. Dlatego laskę uważano za symbol władzy. Odtąd szybko się rozpowszechniała. Poza klasztorami używali jej biskupi, królowie i książęta, jako znaku władzy. Do liturgicznych insygniów biskupa pastorał zalicza się od XI wieku. Gdy chodzi o symbolikę pastorału, to jego zakrzywienie u góry oznacza troskę pasterską biskupa, którym ma odciągać wiernych od zła, jak pasterz owce, i naprowadzać do dobra. Środkowa część pastorału oznacza podporę i symbolizuje służbę ludowi oraz umacnianie jego wiary. Dolna część pastorału ostro zakończona oznacza troskę pasterza w zachęcaniu, napominaniu, a nawet w karceniu. Papież od XII w. używa pastorału prostego, zakończonego krzyżem równoramiennym.

Pierścień biskupi

Służył on jako oznaka godności. Jego praktyczne znaczenie polegało na robieniu nim pieczęci. Jest on symbolem zaślubin biskupa z jego diecezją.

Pektorał
To ozdobny krzyż z szlachetnego metalu, zawierający relikwie. Były to małe puszki ozdobne, różnych kształtów, z relikwiami świętych męczenników. Dlatego pektorał stał się znakiem zwycięstwa nad cierpieniem, a nawet nad śmiercią. przypomina cierpienie, i opiekę, jaka spływa z krzyża Chrystusowego dla obrony przed napaściami wrogów zbawienia. Zwyczaj zakładania pektorału przez biskupa na czas sprawowania czynności liturgicznych, stał się obowiązkiem dopiero w XVI w. Z jednej strony pektorał przypomina biskupowi cierpienie, a z drugiej strony oznacza potężną opiekę, jaka spływa na niego z krzyża Chrystusowego dla uchronienia go przed napaściami wrogów zbawienia.

Piuska
Jest to mała, okrągła czapeczka, noszona przez duchownych katolickich na szczycie głowy. Zasadniczo fioletowa dla biskupów i arcybiskupów, czerwona dla kardynałów, biała dla papieża. Piuski noszą również niektóre zakony. Dawniej nosili również duchowni diecezjalni. Piuska wywodzi się ze zwyczaju tonsury. Był to znak przynależności do stanu duchownego w postaci wygolonego koła na szczycie głowy, przykrywanego właśnie piuską. Piuska pozostała jako element stroju oficjalnego wyższych duchownych. Noszą ją oni także podczas mszy, czego nie mogą czynić inni duchowni.

Prezentacja multimedialna

rzutnik, komputer, ekran, wskaźnik, prezentacja

11 min.

9.

Ministrant mitry i pastorału oraz Praktyczne ćwiczenia:

Funkcja taka jest spełniana tylko wtedy, gdy w liturgii przewodniczy biskup. Do zadań ministranta mitry należy: przygotować i założyć na ramiona welon, oczekiwać na księdza biskupa w odpowiednim miejscu. Jeśli biskup ubiera się w zakrystii, czeka razem z wszystkimi w zakrystii, jeżeli zaś biskup ubiera się przy ołtarzu, wtedy staje w pobliżu i czeka, aż ceremoniarz wręczy mu mitrę, mitrę trzyma przez welon, który ma założony na ramionach. Podczas trzymania mitry łokcie swobodnie przylegają do tułowia, a dłonie są wzniesione na wysokość pasa, podchodzi na wezwanie ceremoniarza i podaje mu mitrę, albo odbiera ją od niego. Funkcja ministranta pastorału jest bardzo podobna do funkcji ministranta mitry, dlatego powinni być więc równego wzrostu. Do komunii św. mogą przystępować w ten sposób, że przez odpowiednią chwilę jeden z nich trzyma mitrę i pastorał, a następnie czyni to drugi.

Dokonuję pokazu w jaki sposób należy nosić welon oraz trzymać poszczególne insygnia poprzez dwóch ministrantów starszych.

Wybieramy ochotników, którzy na zmianę będą pełnić funkcję ministrantów mitry i pastorału. Ochotnicy zakładają welony i wręczam im insygnia. Zwracam uwagę na postawę ciała w czasie trzymania insygniów.

Prezentacja, ćwiczenia praktyczne

 

12 min.

10.

Zakończenie modlitwą:

Zachęcam uczestników do modlitwy w intencji naszego biskupa diecezjalnego Modlitwa: Pod Twoją obronę

   

1 min.

  1. Temat: Kościół katedralny

Autor: Michał Tuszkiewicz

Cel: Ministranci poznają kościół katedralny (można urządzić pielgrzymkę, w czasie jej nawiedzenie grobów biskupów posługujących w diecezji i modlitwa za nich). Szczególne celebracje z udziałem biskupa w katedrze (święcenia, msza krzyżma). Imiona i życiorys patronów diecezji (często są związani z kościołem katedralnym).

 

L.p.

 

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

0.

Przygotowanie:

Kontakt z probostwem kościoła katedralnego i ustalenie terminu zbiórki. 2 tygodnie przed zbiórką zebranie pozwoleń rodziców na wyjazd ministranta do katedry. Zorganizowanie transportu dostosowanego do ilości i możliwości osób, które mają jechać (autokar, mini bus, komunikacja miejska, samochodami).

 

Przykład zgody rodziców na wyjazd.doc

 

1.

Rozpoczęcie:

Przywitanie, modlitwa „Ojcze nasz”

   

2 min

2.

Sprawy porządkowe:

Sprawdzenie obecności, ogłoszenia odnośnie zachowywania się podczas przejazdu i w katedrze.

   

3 min

3.

Wprowadzenie:

 Podczas przejazdu do katedry (jeśli grupa jedzie razem), lub przed wejściem do świątyni, pytanie z czym się ministrantom kojarzy słowo katedra. Podane odpowiedzi, zapisane na kartkę, odczytuje jeden z uczestników. Krótki komentarz na temat podanych znaczeń, a następnie przedstawienie definicji, np.: Główny kościół diecezjalny pozostający pod zwierzchnictwem biskupa (matka wszystkich kościołów w diecezji, w którym odbywają się największe uroczystości diecezjalne i sprawowana jest Eucharystia pod przewodnictwem biskupa) lub miejsce przewodniczenia liturgii przez biskupa, na której ustawiony jest tron.

Burza mózgów

Czysta kartka, długopis

3 min

4.

Zapoznanie z kościołem katedralnym:

Przejście przez kościół katedralny, pokazanie najciekawszych miejsc i ich krótkie omówienie, dojście do zakrystii. Tam prezentacja (najlepiej z udziałem osoby za nią odpowiedzialnej) szat liturgicznych biskupa, omawianych na poprzednich zbiórkach mitry i pastorału, ciekawszych naczyń i sprzętów liturgicznych.

Z zakrystii grupa udaje się przed prezbiterium, gdzie następuje prezentacja tronu biskupa i jego herbu, z podaniem definicji i genezy zarówno tronu, jak i herbu biskupa danej diecezji. Przykładowe definicje: TRON - Miejsce w kościele przeznaczone dla biskupa, składające się z ozdobnego krzesła, nad którym umieszczony jest herb biskupi i baldachim. HERB – zbiór symboli zebranych razem, które miały cechować posiadającą dany herb rodzinę. Początkowo (w XII w.) przysługiwał wysoko urodzonym i oznaczał władzę feudalną, stąd też przeniknął do kościoła, który w średniowieczu miał sporo ziem i włości, a dostojnicy kościelni pochodzili właśnie z elit społecznych. W XIX w., w związku z łatwiejszym dostępem księży do wyższych tytułów kościelnych, przyjęło się, że nowo wyświęcony biskup może wybrać sobie herb. Od 1969 r. (z rozporządzenia papieża Pawła VI) uproszczono i ujednolicono herby, i tak herb biskupa składa się z kapelusza w kolorze zielonym. Z jego wnętrza, z każdej strony spływa zielony sznur ułożony w sploty skierowane ku krawędzi ronda kapelusza. Każdy ze sznurów przytwierdzony jest do kapelusza jednym końcem pojedynczym chwostem od góry kapelusza. Drugi koniec sznura zakończony jest, ułożonymi w 3 rzędy, 6 chwostami w kolorze sznura. Pod tarczą podłożony jest krzyż łaciński.

Demonstracja

Materiały o kościele katedralnym, biskupie ordynariuszu oraz osoba z katedry

15 min

5.

Szczególne celebracje z udziałem biskupa:

Przy prezbiterium omówienie szczególnych momentów celebracji mszy krzyżma (obrzęd poświęcenie oleju chorych, katechumenów i krzyżma), święceń (symbol leżenia krzyżem, ślubowanie wyświęcanych prezbiterów), Ingresu (moment przejęcia diecezji przez nowego Ordynariusza).

Wykład

Komentarze liturgiczne

5 min

6.

Patronowie diecezji:

Przejście w miejsce poświęcone patronom diecezji i przy ich wizerunkach podanie ich krótkich życiorysów.

Opowiadanie

Żywoty świętych

5 min

7.

Biskupowie diecezji:

Udanie się do grobów biskupów posługujących w diecezji (jeśli nie ma pozostanie przy wizerunkach patronów diecezji), podanie nazwisk Ordynariusza i jego poprzedników, a także biskupów pomocniczych, wyjaśnienie, że jest zwyczaj chowania biskupów w swoich katedrach, modlitwa za zmarłych biskupów jeśli są („Wieczny odpoczynek”).

Wykład

Historia diecezji

5 min

8.

Sprawy wspólnotowe:

Po powrocie do parafii (lub w trakcie powrotu, jeśli cała grupa jedzie razem) omówienie spraw wspólnoty (ogłoszenia, urodziny, itp., usprawiedliwienia – jeśli w trakcie powrotu, na miejscu po modlitwie,).

   

5 min

9.

Modlitwa na zakończenie:

„Pod Twoją obronę” w intencji diecezji.

   

2 min

Schemat herbu biskupiego:

V Służyć zgromadzeniu znakiem kadzidła

  1. Temat: Posługa liturgiczna wobec kadzidła.

Grzegorz Rudolf

Cel: Zwrócenie uwagi na stronę „techniczną”. Wygląd zewnętrzny kadzidła i łódki. Umiejętność rozpalania ognia. Troska o podtrzymanie ognia w czasie liturgii. Troska o kadzielnicę po zakończeniu posługi. Zwrócenie uwagi na odpowiedni czas przygotowania kadzidła przed celebracją.

L.p.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1.

Rozpoczęcie:

Przywitanie i modlitwa

   

2 min.

2.

Sprawy porządkowe:

Sprawdzenie obecności, ogłoszenia

   

5min.

3.

Omówienie budowy i funkcji kadzielnicy:

Kadzielnica składa się z kociołka metalowego (pokazanie kadzielnicy) w którym znajduje się tygiel(pokazanie). Dalej z witek(pokazanie) łączących spodni kociołek z wierzchem i nakrywką, podnoszonej po przez pociągnięcie czwartej witki (pokazanie tej witki i ruch podnoszenia nakrywki) który zakończony jest kółkiem. Funkcją kadzielnicy jest spalanie kadzidła w czasie celebracji i nabożeństw, dym który się przy tym wydobywa ma symbolizować modlitwy które zanoszone są do Boga.

Pokaz.

Kadzielnica

5 min

4.

Omówienie budowy i funkcji łódki:

Wygląd  zewnętrzny tego naczynia liturgicznego podobny jest do łódki, z tego pochodzi nazwa(pokazanie łódki). Jego funkcją jest przechowywanie  mirry. W łódce znajduje się mirra i łyżeczka do jej nabierania.

Pokaz.

Łódka

4 min

5.

Rozpalanie węgli:

Rozpoczęcie rozpalania węgielków  zaczynamy od  zapalenia świecy (rozpalenie przyniesionej świecy). Chwytamy szczypcami  węgielek i trzymamy go lekko nad płomieniem świecy. Po krótkiej chwili odciągamy węgielek i zaczynamy w niego dmuchać. Wsadzamy go do tygielka. Tygielek wsadzamy do kadzielnicy. Bardzo trzeba uważać na to aby nie pobrudzić się przy rozpalaniu.

Do dobrego rozpalenia węgielków wystarczy 5 minut. Najlepiej zacząć to 7 minut przed rozpoczęciem Eucharystii. Czas jaki trzeba na to poświęcić zależny jest od liczby rozpalanych węgielków.

Pokaz.

Przyniesienie na miejsce zbiórki: świecy do rozpalania węgielków, szczypiec do chwytania, 1 węgielek, zapałki.

7min

6.

Podtrzymywanie ognia w czasie liturgii:

Podtrzymanie ognia w czasie liturgii jest bardzo ważne ponieważ gdy węgielki zgasną nie będzie wydobywał się dym z kadzielnicy. Węgielek żarzy się wtedy gdy będzie w kadzielnicy ruch powietrza. Aby to osiągnąć trzeba umiejętnie regulować wypalanie się węgli (pokaz). Przy tej czynności  trzeba uważać na to aby nie robić zbyt dużych ruchów kadzielnicą  i nie patrzeć się ciągle na nią  ponieważ wygląda to nieładnie. Nie wolno dosypywać samemu mirry do kadzielnicy, ponieważ jest to niepotrzebne.

Pokaz.

Kadzielnica z rozpalonym już wcześniej węgielkiem.

5 min

7.

Po zakończeniu posługi z kadzidłem:

Po zakończeniu posługi z kadzidłem należy wyczyścić kadzielnicę. W tym celu udajemy się do miejsca tego przeznaczonego

Pokaz.

 

5min

8.

Ćwiczenia

Wszyscy dzielimy się na 3 grupy, każda grupa rozpala po jednym węgielku. Poczym wymienicie się, żeby sprawdzić czy  inna grupa dobrze rozpaliła węgielek. Sprawdzicie to poprzez wypalenie odrobiny mirry. Jeśli będzie to dobrze zrobione przystąpicie do zgaszenia węgielka.

 

Kadzielnice, węgielki, świece do rozpalania węgielków, mirra

10 min.

0.

Zakończenie

Modlitwa na zakończenie i pożegnanie.

   

2 min.

 

  1. Temat: Turyferariusz i nawikulariusz w czasie liturgii mszy świętej.

Autor: Sebastian Garczorz

Cel: Ministranci uczą się poprawnego podawania kadzidła i łódki w czasie liturgii. Wiedzą jak używa się kadzidła w czasie całej mszy świętej.

L.p.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1.

Rozpoczęcie:

(zbiórkę rozpoczynamy od razu w kościele)

Rozpoczynamy modlitwę Znakiem Krzyża, następnie odmawiamy modlitwę „Duchu Święty, który oświecasz serca...” lub śpiewamy hymn ministrancki „Króluj nam, Chryste”. Modlitwę kończymy znakiem krzyża.

   

2 min.

2.

Sprawy porządkowe:

Sprawdzamy listę obecności, podsumowujemy plan służby z ostatniego tygodnia, mówimy o ważnych wydarzeniach, świętach, uroczystościach jakie będziemy obchodzić w najbliższych dniach.

 

Lista obecności,

Kalendarz liturgiczny

4 min.

3.

Przypomnienie ostatniego spotkania:

Zadajemy ministrantom proste pytania z tematu zbiórki, który był przeprowadzony ostatnio.

Pytania, rozmowa

 

3 min.

4.

Krótkie przypomnienie budowy i przeznaczenia łódki i kadzielnicy:

Mówimy: „Moi drodzy, tematem dzisiejszej zbiórki będzie poprawne posługiwanie się kadzielnicą podczas Mszy Św.” Sięgamy po łódkę i kadzielnicę, pokazujemy je ministrantom i przypominamy ich budowę i przeznaczenie. Pokazujemy również węgielki oraz mirrę.

Pokaz

Kadzielnica i łódka, węgielki i mirra

3 min.

5.

Krótkie przypomnienie sposobu trzymanie kadzielnicy:

Mówimy: „Wolną, lewą dłoń kładziemy zawsze na sercu. Kadzielnicę natomiast trzyma się w prawej dłoni, chwytając ucho kadzielnicy, ujmując je dwoma lub trzema palcami, natomiast witkę łańcuszka nakładamy na kciuk. Dzięki temu można jedną ręką regulować wysokość pokrywy kadzielnicy, podnosząc lub opuszczając łańcuszek kciukiem.”

Pokaz

Kadzielnica i łódka

3 min.

6.

Posługiwanie się kadzielnicą i łódką podczas obrzędów wstępnych:

Na wstępie wspominamy, że przed rozpoczęciem Mszy św. ministranci kadzidła podchodzą do księdza, aby zasypał kadzielnicę. Dzielimy ministrantów na dwie grupy (najlepiej, aby było ich parzyście w każdej grupie). Wybieramy jednego chętnego ministranta do pomocy, po czym omawiamy i pokazujemy posługiwanie się kadzielnicą podczas obrzędów wstępnych – mówimy: „podczas procesji wejścia ministranci kadzidła idą przed krzyżem, po dojściu do ołtarza przyklękają, po ucałowaniu ołtarza przez księdza podchodzą do niego i podają mu kadzielnicę. Gdy ksiądz obchodzi ołtarz, ministranci kadzidła towarzyszą mu z prawej i lewej jego strony oraz razem z księdzem się kłaniają. Po obejściu ołtarza ksiądz oddaje ministrantowi kadzielnicę, po wykonanej posłudze ministranci wracają na swoje miejsce w prezbiterium.” Po wyjaśnieniu wybieramy którąś z grup, dzielimy ją po dwie osoby i prosimy o powtórzenie czynności pokazanych wcześniej. Gdy wszyscy członkowie grupy prawidłowo wykonają zadane polecenie przechodzimy dalej.

 Ćwiczenia

łódka i kadzielnica,

9 min.

7.

Posługiwanie się kadzielnicą i łódką podczas Liturgii Słowa:

Możemy wybrać kolejnego ochotnika do pomocy. Mówimy i demonstrujemy to co mówimy: „Moi drodzy, przed Ewangelią, a dokładniej gdy zaczyna się śpiew Alleluja ministranci kadzidła podchodzą do księdza w celu zasypania kadzielnicy. Potem ustawiacie się obok ministrantów trzymających akolitki i formujecie procesję do ambony. Stajecie niedaleko ambony. Gdy kapłan odczyta słowa: „Słowa Ewangelii według św. Jana”, ministrant, który trzyma kadzielnicę, podaje mu ją. Po przeczytaniu Ewangelii odnosicie kadzielnicę do zakrystii i zajmujecie swoje miejsce w prezbiterium.” Po wytłumaczeniu bierzemy drugą grupę i również dzielimy ją po dwie osoby oraz prosimy o wykonanie zademonstrowanych wcześniej czynności.

Ćwiczenia

łódka i kadzielnica

8 min.

8.

Posługiwanie się kadzielnicą i łódką podczas Liturgii Eucharystycznej:

Znowu możemy zmienić ochotnika, jeśli są chętni. Jak wcześniej mówimy do ministrantów i wykonujemy to: „Ministranci kadzidła pełnią kolejną posługę przed lavabo, czyli obmyciem rąk. Podchodzą wtedy do kapłana w celu nałożenia kadzidła. Towarzyszą mu przy okadzeniu ołtarza tak jak na początku Mszy, ale gdy obejdą ołtarz, ministrant który trzyma kadzielnicę okadza celebransa w trzy strony, zgodnie z zasadą (prosto, lewo, prawo). Potem okadzamy lud. Po wykonanej posłudze ministranci wracają na swoje miejsce w prezbiterium.” Wybieramy znowu pierwszą grupę i prosimy o wykonanie tego zadania.

Tłumaczymy im ostatnią posługę z kadzielnicą, mówiąc i wykonując: „przed Epiklezą, czyli modlitwą z wyciągniętymi rękami nad darami, obaj ministranci klękają przed ołtarzem i okadzają Ciało Pańskie, a potem Krew Pańską, gdy kapłan ukazuje je ludowi. Po wykonanej posłudze ministranci wracają dopiero do zakrystii przed Ojcze Nasz”. Potem wracają na miejsce i uczestniczą do końca Mszy św., ponieważ już skończyła się ich posługa z kadzidłem.” Po wypowiedzianych słowach bierzemy drugą grupę i prosimy o wykonanie polecenia, którym jest powtórzenie czynności zrobionych wcześniej.

Ćwiczenia

łódka i kadzielnica

10 min.

9.

Zakończenie:

Krótko podsumowujemy, co powinniśmy zapamiętać z dzisiejszego spotkania oraz podajemy termin następnego spotkania.

   

2 min.

10.

Modlitwa:

Modlitwę końcową rozpoczynamy znakiem krzyża, następnie odmawiając modlitwę: „Dzięki Ci Boże za światło tej nauki, pragniemy, abyśmy nią oświeceni, mogli Cię zawsze wielbić i wolę twoją wypełniać. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen”.

   

1 min.

 

  1. Temat: Turyferariusz i Nawikulariusz w czasie innych celebracji.

Autor: Tomasz Riemel

Cel: Ministranci wiedzą jak stosuje się kadzidło w czasie nabożeństw z wystawianiem Najświętszego Sakramentu, uroczystego sprawowania Jutrzni i Nieszporów, pogrzebu oraz podczas procesji eucharystycznych (zawłaszcza podczas Bożego Ciała)

Lp.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1

Rozpoczęcie:

Przywitanie ministrantów, wspólna modlitwa np. Pod Twoją Obronę, Chwała Ojcu. Można także użyć wezwań: Święty Dominiku Savio – módl się za nami.

   

2 min

2

Sprawy porządkowe:

Sprawdzanie obecności.

Przypomnienie wiadomości o kadzidle, poprawnym podaniu do zasypania oraz prawidłowym trzymaniu go.

Pokaz

Lista obecności

4 min

3

Wprowadzenie do tematu dzisiejszej zbiórki:

Wiecie już cóż to takiego jest kadzidło i jak należy je stosować w trakcie Mszy św. Dziś zostajemy w tym samym temacie, jednakże powiem wam, kiedy jeszcze używamy kadzidła, w trakcie jakich nabożeństw i procesji, a co ważniejsze, jak się wtedy nim posługujemy. Otóż za chwilę dowiecie się jak stosować kadzidło w czasie nabożeństw z wystawianiem Najświętszego Sakramentu, uroczystego sprawowania Jutrzni i Nieszporów, pogrzebu oraz podczas procesji eucharystycznych, zwłaszcza podczas Bożego Ciała.

Wykład

Kadzidło i łódka oraz zdjęcia

4 min

4

Wystawienie Najświętszego Sakramentu:

Stawiam pytanie ministrantom: Jakie znają nabożeństwa, w czasie których występuje wystawienie Najświętszego Sakramentu? Proszę, by ten kto wie, podniósł rękę i podał odpowiedź, następnie na tablicy zapisuję ich odpowiedzi. Powinny się tam znaleźć takie nabożeństwa, jak: Godzina Święta, nabożeństwo I-piątkowe, nabożeństwo majowe, nabożeństwo czerwcowe (do NSPJ), Gorzkie żale, czy różaniec.

Następnie zwracam uwagę na sam moment wystawienia Najświętszego Sakramentu i błogosławieństwa sakramentalnego w trakcie tych nabożeństw i dokładnie go omawiam. Mówię, że gdy będzie śpiewana pieśń na wystawienie Najświętszego Sakramentu, należy podejść do celebransa, by zasypał kadzidło i dokonał okadzenia Sanctissimum. Po czym zajmujemy przeznaczone dla nas miejsce. Zaś w chwili, gdy rozpocznie się pieśń na  błogosławieństwo, należy znów podejść do celebransa, by dokonał zasypania kadzidła i okadzenia. Po wyśpiewanej oracji w trakcie błogosławieństwa sakramentalnego ministranci okadzają Najświętszy Sakrament trzema rzutami.

Przypominam też, że Turyferariusz i Nawikulariusz w procesji wejścia, jak i w trakcie zejścia do zakrystii idą na czele procesji.

A teraz wraz z ministrantami idziemy do kościoła, by przećwiczyć to wszystko.

Pogadanka

Wykład

Pokaz

Ćwiczenia

Tablica

Kadzidło i łódka

7 min

5

Jutrznia i Nieszpory:

Przypomnieliśmy sobie już nabożeństwa, które mamy w ciągu roku, w których to występuje wystawienie Najświętszego Sakramentu, a zatem potrzebne jest także użycie kadzidła. Istnieją także inne nabożeństwa, w których używa się kadzidła, a mianowicie Jutrznia i Nieszpory. Opowiem wam teraz o nich.

Zarówno w trakcie nieszporów, jak i jutrzni Kadzidło w procesji idzie na jej początku. Po dojściu do prezbiterium następuje przyklęknięcie i ministranci kadzidła zajmują swe miejsce. Zarówno jutrznia, jak i nieszpory rozpoczynają się wezwaniem – Boże wejrzyj ku wspomożeniu memu, po czym śpiewa się psalmy, czyta czytanie oraz recytuje responsorium. Gdy kapłan zaintonuje  Benedictus (pieśń Zachariasza) w trakcie jutrzni, zaś w trakcie nieszporów Magnificat (Wielbi dusza moja Pana…), Turyferariusz i Nawikulariusz podchodzą do celebransa. Następuje zasypanie kadzidła oraz celebrans okadza ołtarz. Następnie ministranci przejmują kadzidło i okadzają księdza oraz zgromadzony lud wierny, i udają się znów na swoje miejsce. Po błogosławieństwie jest zejście do zakrystii, gdzie ministranci z kadzidłem idą w procesji przed krzyżem

A teraz przećwiczymy to, o czym wam mówiłem.

Wykład

Pokaz

Ćwiczenia

 

7 min

6

Pogrzeb:

Już wielu z was było na pogrzebie i doskonale wiecie, że Kadzidło używane jest dopiero pod koniec mszy w trakcie obrzędu ostatniego pożegnania.

Po komunii świętej ministranci udają się do zakrystii po kadzidło,  podchodzą do księdza,  który stoi przed trumną. Po modlitwach i pokropieniu wodą święconą następuje bezpośrednia zasypanie kadzidła i okadzenie trumny.

Po zakończonym obrzędzie udajemy się do zakrystii.

I znów przećwiczymy to, o czym wam mówiłem.

Wykład

Pokaz

Ćwiczenia

Kadzidło i łódka

6 min

7

Procesje Eucharystyczne (Procesja Bożego Ciała):

Boże Ciało jest szczególną uroczystością, której celem jest publiczne wyznanie wiary w obecność Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, oddanie  Mu czci i podziękowanie za łaski płynące przez ten Sakrament, a także przebłaganie go za zniewagi wyrządzone przez słabość i oziębłość ludzką oraz bluźnierstwa niewiernych.

Kadzidło jest obecne przez całą Eucharystię (o tym, jak należy się wtedy zachować mówiliśmy na poprzedniej zbiórce) oraz procesję aż do jej zakończenia. Ministranci z kadzidłem idą w procesji za koncelebransami, a przed ministrantami światła, którzy to towarzyszą celebransowi niosącemu Najświętszy Sakrament. Gdy cała procesja zatrzymuje się przy ołtarzu, każdy zajmuje wyznaczone mu miejsce. Ministranci niosący kadzidło stają blisko samego ołtarza. Przy ołtarzu następują odpowiednie modlitwy, przeczytanie, bądź odśpiewanie Ewangelii, następnie może również być krótka homilia, po której ksiądz śpiewa suplikacje. Wtedy właśnie celebrans nakłada kadzidło i okadza Najświętszy Sakrament. Następnie formuje się procesja i  wyrusza w dalszą drogę procesji. Taka forma następuje przy każdym ołtarzu. Gdy procesja wróci do kościoła, celebrans stawia Najświętszy Sakrament na ołtarzu, okadza go oraz intonuje śpiew Te Deum. Pod koniec śpiewu celebrans znów zasypuje kadzidło i okadza Sanctissimum, po czym następuje oracja końcowa i błogosławieństwo sakramentalne, w trakcie którego ministranci okadzają Najświętszy Sakrament. Po zakończonej liturgii wracamy zachowując porządek procesji do zakrystii.

A teraz spróbujmy to przećwiczyć. Niech boczne ołtarze w kościele stanowią dla nas owe stacje, do których podąża procesja z Najświętszym Sakramentem.

Wykład

Pokaz

Ćwiczenia

Kadzidło i łódka

8 min

8

Podsumowanie:

Stawiam pytania sprawdzające czy ministranci zapamiętali jak stosować kadzidło w poszczególnych ceremoniach liturgicznych, o których wcześniej mówiliśmy. Jeśli o czymś zapomnieli, powtarzam to, by się im utrwaliło.

Zachęcam również do uważnego przyglądania się starszym ministrantom i lektorom, którzy będą wykonywali funkcję Turyferariusza i Nawikulariusza w trakcie różnych nabożeństw, jutrzni, nieszporów, pogrzebów, czy procesji eucharystycznych.

Pogadanka

 

5 min

9

Modlitwa na zakończenie zbiórki:

Ojcze Nasz, Chwała Ojcu oraz wezwanie – Święty Janie Berchmansie – Módl się za nami.

   

2 min

  1. Temat: Eucharystia

Autor: Grzegorz Kliś

Cel:  Ministrantom przybliżamy czym jest Eucharystia, jakie wydarzenia uobecnia i z jakich powodów jest dla nas ważna i święta. Poznają główne części mszy świętej, gesty i postawy liturgiczne, ich symbolikę i poprawność ich wykonywania.

Lp.

Przebieg zbiórki

Metody

Pomoce

Czas

1

Rozpoczęcie:

Przywitanie ministrantów, wspólna modlitwa np. Ojcze Nasz, Zdrowaś Maryjo, Chwała Ojcu. Można także użyć wezwań:

Św. Janie Berchmansie - patronie ministrantów - módl się za nami.
Można dodać także wezwanie patrona parafii.

   

2 min

2

Sprawy porządkowe:

Sprawdzenie obecności, analiza poprzedniego tygodnia służb,  Bieżące krótkie sprawy organizacyjne.

 

Lista obecności

3 min

3

Przypomnienie…

Sprawdzamy wiedzę ministrantów z ostatniej zbiórki.

Odpytanie

 

3 min

4

Wprowadzenie do tematu dzisiejszej zbiórki:

Pytamy ministrantów czym jest Eucharystia i dlaczego jest dla nas taka ważna. Wypisujemy na tablicy hasło Eucharystia i prosimy chłopaków  o dopisanie skojarzeń. Następuje krótka rozmowa i wstępne wyjaśnienie.

 

Pogadanka,

„Burza mózgów”

Tablica

2 min

5

Omówienie Eucharystii:

Msza święta jest to Ofiara Nowego Testamentu, w której Pan Jezus pod postaciami chleba i wina ofiaruje się za nas swemu Ojcu. We Mszy św. powtarza się ta sama ofiara, którą pan Jezus złożył na krzyżu Ojcu niebieskiemu za nasze grzechy. Na krzyżu ofiarował się Pan Jezus w sposób krwawy (tzn. cierpiał i umarł), zaś we Mszy św. ofiaruje się przez kapłana pod postaciami chleba i wina w sposób bezkrwawy (tzn. nie cierpi i nie umiera). Pierwsza Msza św. została odprawiona przez samego Jezusa w Wieczerniku, w czasie Ostatniej Wieczerzy, kiedy Pan Jezus wziął w swe ręce chleb i powiedział: Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje…, a następnie kielich z winem i rzekł: Bierzcie i pijcie z niego wszyscy: to jest bowiem kielich krwi Mojej… oraz dodał: to czyńcie na moją pamiątkę. Od tej pory kościół nie zaprzestaje sprawowania tego wielkiego dziękczynienia, jakim jest Eucharystia i w czasie każdej Uczty Ofiarnej rozdziela wiernym Komunię, by sami mogli posilić się i umocnić Ciałem Jezusa. Sama zaś Msza św. składa się z następujących części (patrz pkt 6).

Wykład

Zdjęcia

3 min

6

Układanie scenariusza Mszy Świętej:

Przedstawiamy ministrantom cztery główne części mszy świętej. Są nimi: Obrzędy wstępne, Liturgia słowa, Liturgia Eucharystyczna i Obrzędy zakończenia, po czym wypisujemy je na tablicy obok siebie i rozdajemy ministrantom wcześniej przygotowaną przez nas rozsypankę. Prosimy aby  za pomocą magnesów  przywiesili poszczególne  elementy  części Mszy Świętej w odpowiednie kategorie rozpisane na tej tablicy. Następnie, po ułożeniu przez ministrantów następuje nasza korekta i wytłumaczenie.

Praca w grupach

Rozsypanka,

Tablica, Magnesy

7 min

7

Zapoznanie ministrantów z postawami liturgicznymi, ich symboliką i poprawnością ich wykonywania:

Uczestnictwo w Mszy świętej to nasza modlitwa, skupienie, ale także gesty i postawy liturgiczne. Dlatego teraz przejdziemy do kościoła, a następnie opowiem wam o nich oraz pokażę jak poprawnie należy je wykonywać, a następnie przećwiczymy wspólnie każdą postawę i gest wykonywany w czasie liturgii.

a)      Postawa stojąca -  jest postawą gotowości do służby, cechuje się wyprostowaniem głowy i ciała oraz złożeniem rąk na wysokości klatki piersiowej. Błędem popełnianym przy tej podstawie jest niestety skrzywienie kręgosłupa, tzw. garb oraz źle złożone ręce poniżej klatki piersiowej.Dlatego teraz powstańmy aby przećwiczyć tę postawę, a więc złużmy ręce na wysokości klatki piersiowej. Tak powinna wyglądać ta wzorowa postawa.

b)     Postawa klęcząca- Postawa adoracji i uniżenia przed Bogiem, zwykle przyjmowana jest podczas modlitwy indywidualnej, ale ma też swoje miejsce w liturgii. Cechują ją zgięte kolana i złożone ręce. Tłumaczę podopiecznym, kiedy stosujemy tę postawę. Teraz uklęknijmy na dwa kolana oraz złużmy ręce podobnie jak przy podstawie stojącej. Przedstawiamy jak powinna wyglądać wzorowa postawa.

c)      Postawa siedząca- jest wyrazem słuchania. Wyraża także skupienie i sprzyja rozważaniu usłyszanego Słowa Bożego. Z tego względu jest postawą dominującą podczas mszalnej liturgii Słowa – w czasie czytań biblijnych (z wyjątkiem Ewangelii), śpiewu międzylekcyjnego oraz homilii. Powinna cechować się wyprostowanym kręgosłupem a ręce powinny spoczywać na kolanach, bądź powinny być wzorowo złożone. Ćwiczenie powinno być przedstawione najlepiej w kościele, na miejscu w którym nasi podopieczni własnie będą siedzieć. A więc pokazujemy ministrantą jak wzorowo powinna wyglądać ta postawa i prosimy o wykonanie jej przez nich.

d)     Prostracja-  (leżenie krzyżem lub padanie na twarz) jest wyrazem szczególnego uniżenia się wobec Boga (większego niż klęczenie) oraz jest wyrazem głębokiej modlitwy. Od bardzo dawna istniała ona jako wyraz pobożności prywatnej, a w liturgii ma:

• Na rozpoczęcie wielkopiątkowej Liturgii Męki Pańskiej;

• Podczas liturgii  święceń kandydaci przyjmują ją podczas śpiewu litanii do Wszystkich Świętych.

Pokaz

 

10 min

8

Przedstawienie ministrantom gestów liturgicznych:

a)      Pokłon - jest znakiem głębokiego szacunku, symbolizuje cześć i błaganie. Wyraża także postawę pokutną.

b)     Bicie się w piersi- wyraża poczucie winy. W tym geście wskazujemy na siebie i naszą winę, jednocześnie wskazując na serce - ośrodek życia i siedzibę uczuć. Bicie się w piersi należy do gestów wykonywanych rękami.

c)      Znak krzyża św. - przypomina on dzieło odkupienia dokonane przez Chrystusa na krzyżu. Jest symbolem wiary i źródłem łask Bożych. Znakiem krzyża świętego rozpoczynamy wiele czynności liturgicznych (jak błogosławienie czy poświęcenie).

d)     Złożenie rąk - składanie rąk przy modlitwie symbolizuje wzniesienie duszy do Boga i oddanie Mu się z wiarą. Jest znakiem poddania się Jego woli, jako najwyższemu Panu. Błędami popełnianymi przy tym geście są najczęściej źle złożone ręce i trzymanie ich poniżej klatki piersiowej.

e)      Znak pokoju- Oznacza on miłość nadprzyrodzoną, braterstwo, pokój i pojednanie. Znak pokoju przekazujemy najbliżej stojącym.

f)      Potrójny znak krzyża św.- Polega na zaznaczeniu kciukiem małych znaków krzyża świętego na czole, ustach oraz sercu przed czytaniem Ewangelii. Jest to znak, że chcemy te słowa zapamiętać, wypowiedzieć ustami i zachować w sercu.

g)     Przyklęknięcie– Cechuje się przyklęknięciem zawsze na prawe kolano!!!, nie  robiąc przy tym nic  innego. Symbolizuje uwielbienie oraz adorację. Najczęściej popełnianym błędem przy tym geście jest przyklęknięcie na lewe kolano.

Ćwiczenia gestów i postaw -  prowadzimy je sami lub przy pomocy jakiegoś starszego ministranta. Każdy gest i każdą postawę pokazujemy jak powinny wzorowo wyglądać oraz prosimy, aby podopieczni po każdym pokazie, tak samo poprawnie go wykonali. Korygujemy ewentualne blędy..

Pokaz.

Ćwiczenia.

 

10min

9

Krótkie podsumowanie:

Pytamy ministrantów co zapamiętali ze zbiórki, możemy rozdać kartki z postawami i gestami liturgicznymi omówionymi na zbiórce, równocześnie wydajać polecenie by się ich nauczyli.

Pogadanka

Kartki z informacjami podawanymi na zbiórce

3 min

10

Modlitwa na zakończenie:

Chwała Ojcu…, możemy użyć wezwania: Króluj nam Chryste, zawsze i wszędzie.

   

2 min